________________
-બાપુ! ઇશ્વરના સ્વરૂપ સંબંધે પંડિતમાં બે મત છેઃ કાઈ પંડિત કહે છે કે, આ અજ્ઞાન આત્મા, પિતાના સુખ દુઃખમાં અસમર્થ છે માટે જ
१. " ईश्वरः प्रेरकत्वेन कर्ता कॅश्चिदिहेप्यते ।
अचिन्त्यचिच्छक्तियुक्तोऽनादिशुद्धश्च सूरिभिः॥१ ज्ञानमप्रतिघं यस्य वैराग्यं च जगत्पतेः। . ऐश्वर्थ चैव धर्मश्च सहसिद्धं चतुष्टयम् ॥ २ अज्ञो जन्तुरनीशोऽयमात्मनः सुख-दुःखयो । ईश्वरप्रेरितो गच्छेत् स्वर्ग वा वभ्रमेव वा ॥ ३ अन्ये त्वभिदधत्यत्र वीतरागस्य भावतः। इत्थं प्रयोजनाभावात् कर्तृत्वं युज्यते कथम् ? ॥ ४
ततश्चेश्वरकर्तृत्ववादोऽयं युज्यते परम् । सम्यग्न्यायाऽविगेधेन यथाऽऽहुः शुद्धबुद्धयः ॥ १० ईश्वरः परमात्मैव तदुक्तव्रतसेवनात् । यतो मुक्तिस्ततस्तस्याः कती स्याद् गुणभावतः॥ ११ तदनासेवनादेव यत् संसारोऽपि तत्त्वतः । तेन तस्याऽपि कर्तृत्वं कल्प्यमानं न दुष्यति ॥ १२ कतीऽयमिति तद्वाक्ये यतः केषांचिदादरः ।। अतस्तदानुगुण्येन तस्य कर्तृवदेशना ॥ १३ परमेश्वर्ययुक्तत्वाद् मत आत्मैव चेश्वरः। स च कर्तति निर्दोषः कर्तृवादो व्यवस्थितः ॥ १४ शास्त्रकारा महात्मानः प्रायो वीतस्पृहा भवे । सत्त्वार्थसंप्रवृत्ताश्च कथं तेऽयुक्तभाषिणः ॥ १५ अभिप्रायस्ततस्तेषां सम्यग् मृग्यो हितैषिणा। न्यायशास्त्राऽविरोधेन यथाऽऽह मनुरप्यदः ॥ १६ आच धर्मशास्त्रं च वेदशास्त्राऽविरोधिना। यस्तणाऽनुसंघत्ते स धर्म वेद नेतरः " ॥ १७
-शास्त्रवाती-पृ० ६-७-भावनगर.)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org