________________
૧૭ તે પ્રમાણે લખી અને બોલી ગયા, તેથી શ્રી લવજીભાઈ વિશેષ નવાઈ પામ્યા અને તેમણે હેડમાસ્તરને વાત કરી. હેડમાસ્તરે શ્રી રવજીભાઈને બોલાવીને પૂછ્યું કે તેમણે શ્રીમદ્ ઘરમાં કંઈ અભ્યાસ કરાવ્યો હતો? ત્યારે શ્રી રવજીભાઈએ જણાવ્યું કે તેઓ આગલા દિવસે જ પાટી અને પેન ખરીદીને લાવ્યા હતા. આ ઉપરથી શ્રી લવજીભાઈને સમજાયું કે આ કોઈ પૂર્વના જ્ઞાનસંસ્કારવાળો જીવ છે. ચોથા ધોરણની પરીક્ષા લેવા આવનાર મોરબી રાજ્યના શૈક્ષણિક નિરીક્ષક શ્રી પ્રાણલાલભાઈ પણ શ્રીમથી અત્યંત પ્રભાવિત થયા હતા.
આમ, શ્રીમદ્ભી અજબ ગ્રહણશક્તિ અને તીવ્ર યાદશક્તિના કારણે શિક્ષક પાસે સાંભળવાથી કે એક વાર વાંચવાથી તેમને બધું યાદ રહી જતું. તેમની આવી અસાધારણ સ્મરણશક્તિના કારણે તેમને સામાન્ય બાળકોની જેમ ફરી ઘરે વાંચવાની જરૂર પડતી નહીં. તેમણે માત્ર બે વર્ષ જેટલા ગાળામાં ગુજરાતી સાત ચોપડી જેટલા અભ્યાસને પૂરો કરી લીધો હતો. આ પ્રકારના પોતાના એકપાઠીપણાનો નિર્દેશ કરતાં શ્રીમદ્ “સમુચ્ચયવયચર્યામાં લખે છે કે –
સ્મૃતિ એવી બળવત્તર હતી કે જેવી સ્મૃતિ બહુ જ થોડા મનુષ્યોમાં આ કાળે, આ ક્ષેત્રે હશે. અભ્યાસમાં પ્રમાદી બહુ હતો. વાતડાહ્યો, રમતિયાળ અને આનંદી હતો. પાઠ માત્ર શિક્ષક વંચાવે તે જ વેળા વાંચી તેનો ભાવાર્થ કહી જતો. એ ભણીની નિશ્ચિતતા હતી."
પ્રખર બુદ્ધિશાળી, તેજસ્વી અને પ્રેમાળ વિદ્યાર્થી તરીકે તેમણે સહાધ્યાયીઓમાં ઘણી ચાહના મેળવી હતી અને શિક્ષકના પણ વાત્સલ્યને પાત્ર બન્યા હતા. વિદ્યાર્થીઓની તેમના ઉપર કેટલી પ્રીતિ હતી તેના ઉદાહરણરૂપે એક ઘટના જાણીતી છે. એક વખત શિક્ષકે બાળ રાયચંદને કોઈ કારણસર ઠપકો આપ્યો, તેથી ૧- ‘શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર', છઠ્ઠી આવૃત્તિ, પૃ.૨૦૪ (આંક-૮૯)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
