________________
૨૦૬ તેઓ પોતાનાં વચનોને ન્યાયને કાંટે તોલવા તથા જિન સિદ્ધાંતો સાથે સરખાવી જોવા સૂચવી જણાવે છે કે તેમનું કહેવું કેવળ પરમાર્થહેતુથી છે અને આ વાતનો મર્મ કોઈ મુમુક્ષુ જીવ જ પામી શકશે.
આ પ્રમાણે ભૂમિકા બાંધી શ્રીમદ્ મોક્ષમાર્ગનું અદ્ભુત નિરૂપણ કરતાં જણાવે છે કે દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્રની એકતા અને અવિરૂધ્ધતા તે પરમાર્થથી જિનમાર્ગ છે એમ જ્ઞાનીઓએ સિદ્ધાંતમાં પ્રકાણ્યું છે. બાહ્ય વેષ અને વ્રતના જે ભેદો છે તે દ્રવ્ય, દેશ, કાળ આદિ પ્રમાણે હોય છે, પણ જ્ઞાનાદિની જે શુદ્ધતા છે તે તો ત્રણે કાળમાં અભેદ જ હોય છે.
શ્રીમદ્ ત્યારપછી જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર શબ્દનો પરમાર્થ સંક્ષેપમાં શ્રવણ કરવા માટે જણાવે છે અને કહે છે કે તે પરમાર્થને વિશેષ પ્રકારે વિચારી જોતાં ઉત્તમ આત્માર્થ સમજાશે. આત્મા દેહાદિથી ભિન, સદાય ઉપયોગ લક્ષણવાળો, અવિનાશી છે એમ સદ્ગુરુના ઉપદેશથી જાણવું, તેને યથાર્થ જ્ઞાન કહ્યું છે. જે જ્ઞાન વડે જણાયું, તેની શુદ્ધ પ્રતીતિ વર્તે, તેને ભગવંતે દર્શન કહ્યું છે તથા તેનું બીજું નામ સમકિત છે. જીવને સર્વથી ભિન્ન અસંગ જાણ્યો, તેની પ્રતીતિ આવી અને તે જ્ઞાન-દર્શનના પ્રતાપે વૃત્તિ અસંગ થતાં જે સ્થિરતા ઊપજે તેનું નામ ચારિત્ર છે.
દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર એમ ત્રણે ગુણ અભેદપરિણામથી જ્યારે આત્મારૂપ વર્તે ત્યારે જીવ જિનનો માર્ગ પામ્યો અથવા પોતાના સ્વરૂપને પામ્યો ગણાય. એવાં મૂળ જ્ઞાનાદિ પામવા માટે અને અનાદિ કર્મબંધના નાશ માટે સ્વચ્છેદ તથા પ્રતિબંધ ટાળી સદ્ગુરુનો ઉપદેશ પામવો જોઈએ. આ પ્રકારે, જિનેશ્વર દેવે મોક્ષમાર્ગનું શુદ્ધ સ્વરૂપ દર્શાવ્યું છે, જે ભવ્ય જનોનાં હિતને અર્થે અત્રે સંક્ષેપમાં કહ્યું છે એમ આ કાવ્યના અંતે શ્રીમદ્ જણાવે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
