Page Text
________________
ઋષભપંચાશિકા,
[श्रीधनपालરૂપે વૈતાઢય ગિરિનું રાજ્ય આપું છું. આ રાજ્ય તમને પ્રભુ પાસેથી જ મળ્યું છે એમ માનજે, કેમકે પૃથ્વી ઉપર અરૂણને પ્રકાશ થાય છે, તે સૂર્યથી જ થયેલો છે. એ પ્રમાણે કહીને તે ઈન્ડે પાઠ માત્ર કરવાથી સિદ્ધ થતી એવી ગૌરી પ્રમુખ ૪૮૦૦૦ વિદ્યાઓ પણ તેમને આપી. આ વિદ્યાઓ ગ્રહણ કરી પ્રભુને પ્રણામ કરી તેઓ વૈતાઢય પર્વત ઉપર ગયા અને ત્યાં સુખે રાજ્ય કરવા લાગ્યા. ધન્ય છે અપૂર્વ સેવા કરનારા નમિ અને વિનમિ વિદ્યાધરોને.
આ ઉપરથી સાર એ નીકળે છે કે વીતરાગની પણ સેવા ફળે છે એ નિઃસંદેહ વાત છે. ખરી વાત તો એ છે કે સરાગની સેવાથી બહુ તે સ્વર્ગ મળી શકે, જ્યારે વીતરાગની સરાગ સેવા પણ મેક્ષ-પ્રાપ્તિનું સાધન છે એ વાત શ્રીગૌતમસ્વામીના ચરિત્ર ઉપરથી ચરિતાર્થ થાય છે.
अथ भगवतो विहरतः प्रथमपारणकविधिमधिकृत्याह
भदं से सेअंसस्स, जेण तवसोसिओ निराहारो। वरिसंते निव्वविओ, मेहेण व वणदुमो तं सि ॥ १५ ॥ [भद्रं तस्य श्रेयांसस्य येन तपःशोषितो निराहारः।
वर्षान्ते निर्वापितो मेघेनेव वनद्रुमस्त्वमसि ॥] प्र० वृ०-भई सेत्ति । अत एव से-तस्य श्रेयांसस्य भद्रं-कल्याणमस्तु । येन जगद्गुरो! त्वं वर्षान्ते-संवत्सरपर्यन्ते निर्वापितः-सन्तर्पितः । कैः ? सम्प्रदायवशादिक्षुरसैः । किंविशिष्टः त्वम् ? निराहारः-आहाररहितोऽत एव तपसा-अनशनेन शोषितः-सुतरां क्लामितः। यथा केन कः सन्तर्प्यत इत्याह-यथा मेघेन-घनाघनेन तपःशोषितो-भीष्मग्रीष्मोष्मसन्तापकदर्थितो वनद्रुमः-कान्तारपादपः सन्तयते । क्व ? 'वर्षान्ते' वर्षणं वर्षस्तस्यान्ते ॥ इति पञ्चदशगाथार्थः॥१५॥ हे० वि०-(आद्य)पारणकविधिमङ्गीकृत्याह-(भद्दन्ति)
भद्रं-कल्याणमभूत् से-तस्य श्रेयांसस्य येन किम् ? त्वं निर्वापितः-शीतलीकृतः वर्षान्ते-संवत्सरावसाने । किंविधः सन् ? तपःशोषितः तथा निराहारो-भोजनविकलः। केनेव क इत्याह-मेघेनेव वनद्रुमः-अरण्यद्रुमः । किमुक्तं भवति ? यथा मेघेन वनद्रुमस्तापेन-ग्रीष्मेण शोषितो निराधारो-जलादिपानविकलो वर्षान्ते-वर्षपर्यन्ते शीतलः क्रियते तथा भगवानपि येनेति भावार्थः ॥१५॥
૧ આ સર્વ વિદ્યાઓનાં નામ કે તેના સ્વરૂપ પરત્વે માહિતી કોઈ પણ જૈન ગ્રન્થમાંથી અત્યારે મળતી નથી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004848 |
| Book Title | Rushabh Panchashika |
| Original Sutra Author | Dhanpal Mahakavi |
| Author | Hiralal R Kapadia |
| Publisher | Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund |
| Publication Year | 1933 |
| Total Pages | 314 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 19 MB |