Page Text
________________
ભપંચાશિકા,
[श्रीधनपालસ્પષ્ટીકરણ पधनी सार
આ શ્લોકમાં એમ કહેવામાં આવ્યું છે કે નહષભ દેવને રાજ્યાભિષેક સૌધર્મ દેવલોકના ઈન્ટે કર્યો હતો. એ કાર્ય ઈન્દ્ર કરી રહ્યા તે પછી કમળનાં પત્રોમાં રાજ્યાભિષેકનું જળ લઈને આવેલા યુગલિકો પ્રભુને વસ્ત્રાલંકારથી વિભૂષિત જોઈ કેવી રીતે અભિષેક કરવો એ વિચારમાં ને વિચારમાં તેમને નિર્નિમેષ દૃષ્ટિએ નિહાળી રહ્યા હતા. અંતમાં પ્રભુનાં ચરણ-કમળમાં તેમણે જળાભિષેક કર્યો. આ પ્રમાણે પ્રભુનું દર્શન કરવાનું તેમજ તેમના રાજ્યાભિષેકમાં ભાગ લેવાનું સુગલિકોને સદ્દભાગ્ય પ્રાપ્ત થયેલું હોવાથી તેઓને ધન્ય છે.
दाविअविज्जासिप्पो, वजरिआसेसलोअववहारो। जाओ सि जाण सामिअ, पयाओ ताओ कयत्थाओ ॥ १०॥ [दर्शितविद्याशिल्पो व्याकृताशेषलोकव्यवहारः।
जातोऽसि यासां स्वामी प्रजास्ताः कृतार्थाः ॥] प्र० वृ०-दाविअत्ति । सुरपतिविहितराज्याभिषेकः त्वं यासां प्रजानां स्वामी जातः सा कृतार्था । किंविशिष्टः त्वं तासां स्वामी जातः? दर्शितविद्याशिल्पः । तत्र विद्याः शब्दविद्यादिका लिखित-गणित-गीतादिकाश्च । शिल्पानि कुम्भकारादीनि पञ्च महाशिल्पानि येषामेकैकविंशतिशिल्पानि तथा व्याकृतः अशेषजनव्यवहृतिः-व्यवहारः कृषिपाशुपाल्यजलस्थलमार्गवणिज्यादिसर्वकार्येषु स्वयं पन्था नीतः ॥ इति दशमगाथार्थः॥१०॥ हे० वि०-अधुना राज्यपालनविधि कक्षीकृत्य स्तुतिमाह (दाविअत्ति)
जातः-सम्पन्नस्त्वं यासां प्रजानां-लोकानां स्वामी-प्रभुस्ताः प्रजाः कृतार्थाः--कृतकृ. त्याः। किंविधः? दर्शितविद्याशिल्पः । शिल्पानि चावश्यक बोद्धव्यानि। तथा बजरियत्ति देशीभाषया कथिताशेषलोकव्यवहारः कथितो-दर्शितोऽशेषो लोकव्यवहारः परिणयनादिको येन स तथाविध इति ॥१०॥
શબ્દાર્થ दाविअ ( दर्शित )-पास
| जाओ ( जातः )=थयो, मन्यो. विज ( विद्या )-विधा.
सि ( असि )=तुं छे. सिप्प (शिल्प )-शिक्ष्य. दाविअविजासिप्पो माया छे विद्या भने शिल्पा जाण ( यासां )मनो. 0 मेवो.
सामिअ (खामी )=नाथ. वजरिअ( व्याकृतः )-विशेष समनवेस. पयाओ (प्रजाः ) मो. असेस ( अशेष )-नि:शेष, समस्त.
ताओ ( ताः)=ते. लोअ ( लोक )=11, हनिया.
कय ( कृत )-रायस. ववहार ( व्यवहार)-०यवहार. वजरिआसेसलोअववहारो सारी शत समनव्यो | अत्थ (अर्थ)=मर्थ. છે બધે લોક-વ્યવહાર જેણે એવો. | कयत्थाओ-सार्थ थये.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004848 |
| Book Title | Rushabh Panchashika |
| Original Sutra Author | Dhanpal Mahakavi |
| Author | Hiralal R Kapadia |
| Publisher | Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund |
| Publication Year | 1933 |
| Total Pages | 314 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 19 MB |