Page Text
________________
રષભ પંચાશિકા,
[श्रीधनपाल""गंठित्ति सुदुन्भेओ, कक्खडघणरूढगूढगंठिन ।
जीवस्स कम्मजणिओ, घणरागद्दोसपरिणामो ॥१॥"-आर्या ग्रन्थिप्रदेशं यावदनन्तशोऽभव्यजन्तवोऽप्यवतार्यन्त एव । अस्मिंश्चावसरे कश्चिद् भाविभद्रः प्राणी समुल्लसिततथाविधावार्यवीर्यविस्फूर्तिस्तीक्ष्णतरकुठारधारासम्पातप्रतिमेनापूर्वकरणेन तं तथाविधस्वरूपं ग्रन्थिभेदनमनुभूय (स्थितिद्वयं कुर्वन्ति ) तत्राद्यस्थिती मिथ्यादृष्टिरेव । अतिक्रान्तायां (तस्यां ) चान्तर्मुहूर्तम् औपशमिकं सम्यक्त्वं स्पृशति । एवं कृतग्रन्थिभेदस्य समासादितसम्यक्त्वस्य भगवान् मनोविषयमवतरति । तत्र स्थितं च जगद्गुरुं साक्षादिव पुरः स्फुरन्तमवलोक्य पुलकपुलकाञ्चिततनुः स्तुतिं चाह-दिह्रोत्ति । हे जिन!-रागादिजयनशील! त्वं मया पुराकृतसुकृतसंयोगेन दृष्टोऽसि । तद्वद् (ततश्च) यथाऽ वस्थितं वीतरागादिस्वरूपं मम मनसि साम्प्रतमवततारेति । वसति? कथमपि, पूर्वोक्तस्व. रूपेण कर्मग्रन्थौ विघटिते-भिन्ने सति । किंविशिष्टेन मया? मोहंधयारत्ति मोहो-ममेदमिति सर्वत्र धन-धान्य-कलत्र-मित्र-पुत्रादिषु ममता-व्यामोहः स एवातत्त्वे तत्त्ववासनोत्पादकत्वादविवेकलोचनं मुकुलयन्नन्धकार इवान्धकारस्तद्गतेन-तदायत्तेन, यथा केनचिन्नरपतिप्रकोपापहृतसर्वस्वेन घोरान्धकारातिदुःसञ्चरविलीनकारागारगतेन दैवाद् विघटिते-विसुश्लिष्टे कपाटसम्पुटे तदेव देदीप्यमानो दिनमणिदृश्यते तद्वत् ॥ इति तृतीयगाथार्थः ॥ ३॥
हे० वि०-साम्प्रतं भगवदर्शनदुर्लभतामाह-(दिट्ठोत्ति)। 'दृष्टः' सम्यगवलोकितो हे जिन! त्वं मयेति गम्यते । कथम् ? 'कथमपि' महता कृच्छ्रेण । व सति ? 'विघटिते' विगलिते 'ग्रन्थौ' मोहलक्षणे । किंविधे? 'कपाटसम्पुटघने कपाटयोः सम्पुटं-युगलं कपाटसम्पुटं तदिव घनो-गुपिलः, अनादिभवकर्मोपात्तत्वात् । किंविधेन मयेत्याह-'मोहान्धकारचारकगतेन' मोहः-अष्टाविंशतिभेदलक्षणः स एवान्धकारेण युक्तश्चारको मोहान्धकारचारकस्तत्र गतस्तेन । क इवेत्याह-'दिनकर इव' भानुरिव । किमुक्तं भवति? यथा केनचिदन्धकारचारकगतेन कपाटसम्पुटे कथञ्चिद् (विघटिते) दिनकरो दृश्यते, तथा त्वमपि मया दृष्ट इति हृदयम् ॥ इति गाथार्थः ॥३॥
શબ્દાર્થ दिवो (दृष्टः ) यो.
कवाड ( कपाट )=द्वार, भार, मार. कहवि ( कथमपि )मा भनते.
संपुड ( सम्पुट )=युगल, ने. विहडिए ( विघटिते )=(१) नाश पाभ्यो; (२) अब घण (घन )-18. गयो.
कवाडसंपुडघणंमि-द्वा२नयुगलानी नेम 6. गंठिम्मि ( ग्रन्थौ )=1is.
मोह (मोह )-शान.
१छाया
प्रन्थिरिति सुदुर्भेदः कर्कशधनरूढगूढग्रन्थिरिव । जीवस्य कर्मजनितो धनरागद्वेषपरिणामः ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004848 |
| Book Title | Rushabh Panchashika |
| Original Sutra Author | Dhanpal Mahakavi |
| Author | Hiralal R Kapadia |
| Publisher | Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund |
| Publication Year | 1933 |
| Total Pages | 314 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 19 MB |