Page Text
________________
विरचिता ]
ऋषभपञ्चाशिका.
७
"
रतिरस्कृतस्तिमिरनिकरः कान्दिशीकत्वमवाप्य गहन गिरिकन्दरोदरमधिश्रयति, एवं मोहोड पि महामहिमभिः सुभटपेटकैरपि (रिव) च भवदुपदेशैः समन्ततस्त्रासितस्तेषामगम्यतममभव्यजनमनोदुर्गमध्यास्त इति । तथा नयर ! इति । न विद्यते करः - राजदेयविभागो यस्मिन् तन्नगरम्, संज्ञाशब्दात् कस्य गत्वं नालोपश्च तस्य सम्बोधनम् । केषाम् ? 'गुणगणाण पडराण' त्ति गुणाः- तपः प्रशमादयस्तेषां गणाः- समूहा गुणगणास्त एव पुरे भवाः पौरास्तेषाम् । यथा कस्मिंश्चिद् राजन्वति नगरे नागरिकैरकुतोऽपि भयैः सुखमवस्थीयते, एवं भगवति निःशेषदोषसंश्लेषविसम्मुखे समग्राभिरामगुणग्रामैरिति ॥ इति द्वितीयगाथार्थः ॥ २ ॥ हे० वि० - साम्प्रतं स्तुतिमाह - ( जयत्ति )
जय त्वं भगवन् ! - सर्वोत्कर्षेण वर्तस्व । किंभूत ! ? 'रोषज्वलनजलधर !' क्रोधाग्निपयोद ! तथा 'कुलगृह !' विशिष्टकुलकल्प ! । कासामित्याह - 'वरज्ञानदर्शनश्रियां' वरे च ते ज्ञानदर्शने च वरज्ञानदर्शने, तयोः श्रियः - समृद्धयस्तासाम् । यद्वा " बहुवणे दुखणं” इत्यादिवचनात् वरे च ते ज्ञानदर्शनश्रियौ च वरज्ञानदर्शनश्रियौ तयोर्वा । तत्र विशेषपरिच्छेदकं ज्ञानं, दर्शनं च सामान्यगोचरम् । तथा 'मोहतिमिरौघदिनकर !' अज्ञानान्धकारसमूहतरणे ! तथा 'नगर !' न विद्यते करो - राजदेयभागो यत्र तन्नगरं, संज्ञाशब्दत्वात् ककारस्य गकारो नकारालोपश्च, नगरमिव नगरं तस्य सम्बोधनं हे नगर ! | केषामित्याह - 'गुणगणानां' गुणगणाश्चारित्रादयो गृह्यन्ते तेषाम् । किंभूतानामित्याह - पौरा इव - विशिष्टलोका इव पौरास्तेषाम् । यद्वा 'प्रचुराणां' प्रभूतानाम् । किमुक्तं भवति ? यथा नगरं गुणगणानां पौराणां प्रचुराणां वा स्थानं भवति, तथा भगवानपि ॥ इति गाथार्थः ॥ २ ॥
जय ( जय ) = नयवंतो वर्त
रोस ( रोष )=ोध, गुस्सो. जलण (ज्वलन ) = अनि, भाग. जलहर ( जलधर )= भेध.
रोसजलणजलहर ! - अध३यी अनि प्रति भेघ.
कुल (कुल )=डुण, वंश.
हर (गृह) = २. कुलहर ! = हे पितानुं घर !
वर ( वर ) = उत्तम.
नाण (ज्ञान) = ज्ञान. दंसण ( दर्शन ) - ६र्शन. farft (t)=4&.
लक्ष्मीना
શબ્દાર્થ
१ बहुवचने द्विवचनम् ।
Jain Education International
मोह ( मोह ) = भोड, अज्ञान. तिमिर ( तिमिर ) = अंधार, संधाई.
गुणगणाण - गुणोना समुहायना.
वरनाणदंसणसिरीणं - उत्तम ज्ञान अने हर्शनइची पउराणं ( पौराणां ) =नागरिभेना.
पउराणं ( प्रचुराणां ) = घणाना.
ओह ( ओघ ) = सभूड. दियर ( दिनकर ) = सूर्य.
मोहतिमिरोहदिणयर ! = डे भोड३५ अंधारना सभू
પ્રતિ સૂર્ય !
नयर ! ( नगर ) ! = नगर, हे शडेर !
गुण (गुण) = शु.
गण ( गण ) = सहाय
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004848 |
| Book Title | Rushabh Panchashika |
| Original Sutra Author | Dhanpal Mahakavi |
| Author | Hiralal R Kapadia |
| Publisher | Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund |
| Publication Year | 1933 |
| Total Pages | 314 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 19 MB |