________________
વિજિતા] श्रीवीरस्तुतिः
૨૯ જવા મથામf=(૧) કુંજરરાજના મસ્તકનો મણિ કાર (શાક) આશ્રય.
જેની પાસે છે એવો; (૨) 'ગજરાજના માથાના (ત્રમ્ )=રજ, કર્મ. મણિઓને; (૩) વીતરાગ (જનો)ના મસ્તકને
જાણ૩ (નારી)=નાશ કરનાર. વિષે મણિ (સમાન). વિ (૩)=પણ.
દૂar a=(૧) અનેક રતોને આશ્રય; (૨) પદુ (કમો !)=હે નાથ!
ઘણી રચનાનો આશ્રય; (૩) બહુ કર્મને વિનાશક. હૂમ (કમૂત)=ભૂરિ, અનેક.
તથ (ત્રી)=ત્રય, ત્રણને સમૂહ. થs ()=રલ, મણિ.
ચારયંક(૧) રત-ત્રયને (૨) રચના–ત્રયને. થr ()=રચના.
વલ (વરિ )=તું ધારણ કરે છે.
પધાર્થ
વિ–બહે નાથ! ગજરાજના મસ્તક ઉપર (રહેલ) મણિવાળે તું હોવા છતાં મૌક્તિકના મૂલ્યને તું કેમ કેગ્ય નથી? [ અથવા હે પ્રભુ! તું મોતીના મૂલ્યને લાયક નથી, તો પછી ગજરાજના મરતકના (ઉત્તમ) મણિઓને લાયક તું કેમજ થાય? (અર્થાત નજ થાય), છતાં તું છે એ વિચિત્રતા ]. વળી અનેક રોને આશ્રયરૂપ તું હોવા છતાં કેમ તું રસ-ત્રયને ધારણ કરે છે?
પરિ–બહે નાથ ! વીતરાગના મસ્તકને વિષે મણિ (સમાન અર્થત સર્વથા વિતરાગ) એવો તું નસરકારરૂપ અર્થને ગ્ય છે. વળી તું બહુ કર્મને વિનાશક હેઈ (સમ્યગુ– દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્ય-ચારિત્રરૂ૫) રત-ત્રયને ધારણ કરે છે [અથવા તું અનેક જાતની રચનાના આશયરૂપ હોઈ (૩ઘર ઘર વિના વા યુવેદ વા એ ત્રિપદીરૂપ) રચના–ત્રયને ધારણ કરે છે.”–૪
સ્પષ્ટીકરણ સતુલન
શબ્દ-છળથી-શાબ્દિક વિરોધથી વિભૂષિત આ પઘમાં જે બહુ રતવાળા હોવા છતાં પ્રભુ
૧ આ અર્થ કરતી વેળા “જગરાગમહત્તમ” એવું સંસ્કૃત રૂપ સમજવું. ૨ આ ઉપરાંત બીજા બે અર્થો સંભવી શકે છે એમ “ગયરાય” સ્તવનના નિમ્નલિખિત
"गयरायं गयरायं गयरायं दुक्खरुक्खउक्खणणे ।
विरयमयं विरयमयं विरयमयं जिणवरं वन्दे ॥१॥" –પ્રથમ પદ્યની નીચે મુજબની અવચૂરિ ઉપરથી જોઈ શકાય છે.
“રા-રોrrફ્લેવ -કપ્તિ તૈિરિતિ ચાવત્ તો ઘતિ-@vemતિ (ત્તિ) ના જૈ અથવા ..જાનાં હાથ-વિસામો વાર્ ૩ તથા તના”
અર્થાત રોગોની દીપ્તિના વિનાશક અને રોગોનો નાશ છે જેથી એવા એ અર્થો છે. જા અને જાય એવાં સંસ્કૃત રૂપાન્તરો છે.
ઋષભ૦ ૨૭
Jain Education International
--
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
