________________
विरचिता] ऋषभपञ्चाशिका.
૧૮૩ पू० अ०-यस्य कामस्याज्ञा शीर्षे विलगिता-अनेकार्थत्वाद् धातूनां सप्रणयमारोपिता शेषेव-इष्टदैवतनिर्माल्यमिव । सोऽपि जगत्रयेऽपि अप्रतिहतपराक्रमो मदनो भवतो ध्यानधनञ्जये मदनमिव-इक्षु(सिक्थ?). कमिव विलीनः ॥ २५ ॥
ध० अ०-अथ कवि विषयझू(रू?)झार जिननइ विषइ असमर्थपणउं उद्दिसी स्तुति वोलइ । हे नाथ! मृगाक्षीणां-स्त्रीणां दृष्टिक्षोभाः तव विषये नवरं-केवलं निरभिमानाअभिमानरहिता बभूवुः । मृगाक्षी-स्त्री तणा दृष्टिक्षोभ ताहरइ विषइ नवर-केवलू निरभिमान-अभिमान रहित हुआ। किं० योधाः? जगदपभञ्जनोत्तानाः । जग-विश्वना दर्प भांजिवानइ विषइ उत्तान-दक्ष छइ। पुनः किं० ? मन्मथनरेन्द्रयोधाः। कंदर्परूपीया रायना झूझार छइ ॥२६॥
ने० अ०-अधुना मदनयोधानां भगवद्विषयेऽसामर्थ्यप्रतिपादनद्वारेण स्तुतिमाह-पई० । हे भगवन् ! त्वय्येव विषये, 'नवरि'शब्दस्सावधारणार्थत्वात् । निरभिमाना-निरहङ्कारा जाताः । के ते? दृष्टिक्षोभाः-प्रीतिनेत्रविकाराः मृगाक्षीणां-विशिष्टयोषिताम् । मन्मथनरेन्द्रयोधा-मारनृपतिभटाः कीदृशाः ? जगदपभञ्जनोत्ताना-भुवनप्रभावजयोच्छेकाः॥ २६ ॥
चि० अ०-अधुना मदनयोधानां भगवद्विषयेऽसामर्थ्यप्रतिपादनद्वारेण स्तुतिमाह-पई० । हे भगवन् ! त्वय्येव विषये, 'नवरि'शब्दस्यावधारणार्थत्वात् निरभिमाना जाताः। के ते? मृगाक्षीणां-योषितां दृष्टिक्षोभाः-प्रीतिनयनविकाराः । मन्मथनरेन्द्रयोधाः कीदृशाः ? जगदर्पस्य भञ्जनंदलनं तेनोत्ताना-उद्धताः । अत्र च 'अणुराय गाथा मन्मथराज्ञो राजधान्याः शृङ्गाररसस्य विक्षेप उक्तः । 'आणा जस्स' इत्यादिना तदीशसरस्य दलनम् । 'पई नवरि' इत्यादिना तत्सैनिकानामहङ्कारनिरासः । इति गाथात्रयसमुदायार्थः ॥ २६ ॥
पू० अ०-मन्मथनरेन्द्रयोधाः । के ते? मृगाक्षीणां दृग्विक्षेपाः । त्वयि नवरं नष्टाहङ्काराः सञ्जाता योधाः । किं० ? जगच्छब्देन जगद्वतिनो जनास्तेषां दर्पभञ्जनेनोत्तानाः-समुद्धरकन्धराः । अत्र च 'अणुराय०' गाथया मन्मथराज्ञो राजधान्याः शृङ्गारस्तस्य विक्षेप उक्तः । 'आणा ज०' इत्यादिना तदीशस्य मारस्य क्षेपः । 'पई०' इत्यादिना 'हतं सैन्यमनायकम्' इति न्यायेन तत्सैनिकानां न्यत्का(का)रः प्रभुणा कृतः । इति गाथात्रयसमुदायार्थः ॥ २६ ॥
ध० अ०-अथ कवि जिनशासनप्रभावनी स्तुति बोलइ । हे धर्मसारथे!-धर्मस्यन्दनप्रवर्तक ! तव प्रवचने दृष्टे सति विषमौ रागद्वेषौ नवरं-केवलं तिष्ठन्तौ-निवर्तते । धर्मरूपीया स्पंदन-रथ प्रवत्ताविवा धर्मसारथि छं। ताहरइ प्रवचनि-शासनि दीठई हूंतई विसमा राग नइ द्वेष नवर-केवलं तिष्ठई-निवर्तई । किं कुर्वन्तौ रागद्वेषौ ? काविव? तुरङ्गमाविव । यथा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org