________________
૧૦૪
ઋષભપંચાશિકા.
[ श्रीधनपाल
लोकवादः यदार्ता देवानां भक्ता भवन्ति, अतो यैर्दुःखैरत्यन्तमुद्वेजिताः प्राणिनः त्वयि अभङ्गुरां भक्तिं दधति कहं कथं तानि पापमूलानीति मन्ये ? | यदि च तानि पापमूलान्येव स्युः तदा नियतं कारणानुरूपं हि कार्यमुत्पद्यत इति न्यायात् स्वानुरूपानुबन्धिनीमेव धियमुत्पादयेयुः । इदमत्र हृदयम् - तथाविधपुराकृतदुष्कृतवशादवश्यं दुःस्थामवस्थां तावत् प्राणिनः प्राप्नुवन्ति । तस्यां चापतितायामविवेकिनामार्तरौद्रवासनैव प्रायशः सान्निध्यमध्यास्ते । ये तु विकस्वरविवेकास्तस्यामप्यवस्थायामेवं मनसि दधति-यतः नूनमधन्यैरस्माभिरन्यजन्मन्यपि न तावत् सर्वज्ञसेवाहेवाकः कृतः; कथमन्यथा दुरवस्थेयम् ? तदधुनायस्माकं भगवानेव शरणं गतिर्मतिरिति । तस्मात् सुखानुबन्धित्वेन दुःखान्यपि अमूनि कथमधर्मकर्तृकाणि? प्रत्युत स्पृहणीयानि । इति चतुस्त्रिंशत्तमगाथार्थः ॥ ३४ ॥
हे० बि०—–सम्प्रति दुःखान्यपि शुभकारणानि भगवद्दर्शने भवन्तीति दर्शयन्नाह— ( जेहिंति ) । हे तपोनिधे ! यैर्दुः खैस्तप्तानां देहिनामिति गम्यते । जायते - उत्पद्यते । काऽसावित्याह-प्रतिपत्तिः - शुभभावना । क्व ? त्वयि - भवति । किंरूपा ? परमा - प्रधाना । तानि दुःखानि अहमेवं शङ्के न भवन्त्येव । किं तत् ? कर्म - फलम् । कत्य ? अधर्मस्य - पापस्य । धर्मफलमेव इति भावार्थः ॥ ३४ ॥
શબ્દાર્થ
(:)=-1120.
पडिवत्ती ( प्रतिपत्तिः ) = आन्तरि प्रीति. तविआणं ( तापितानां )=संताय पाभेलाना, हु:भी दुक्खाई ( दुःखानि ) = हु:भो.
थयेसाना.
ताई (तानि) = d.
तव (तपस् ) =तथ, तपश्चर्या. निहि (निधि) = निधि, भंडार.
तवनिहि ! = तपोनिधि ! जायइ ( जायते ) = (त्पन्न थाय छे. परमा (परमा) = 1⁄2ष्ट, अत्यंत. तुमम्मि ( त्वयि ) = तारे विषे.
मन्ने (मन्ये )=हुं भानुं धुं. न ( न ) = नहि.
Jain Education International
हुंति ( भवन्ति ) =डोय छे.
| कम्मं (कर्म) = 3.
अहम्मस्स (अधर्मस्य )=अधर्मनुं, पापनुं.
પાર્થ
संट-सभये प्रभु-सेवा
ઢે તપાનિધિ! જે દુઃખાથી પીડિત થયેલા (જીવે )ને તારે વિષે અયન્ત અન્તરિક પ્રીતિ ઉદ્ભવે છે, તે દુઃખા અધર્મના કર્મરૂપ નથી (પરંતુ પુણ્યાનુબંધી હાવાથી ઉલટા प्रशंसनीय छे ) . " ३४
સ્પષ્ટીકરણ
यद्य-निष्टर्ष
જે જે જીવ દુ:ખી હોય છે તે તે જીવ પોતાનો સમય અશુભ ધ્યાનમાં ગાળી અધર્મને પંથે ચડે છે એવી માન્યતામાં કેટલી સત્યતા છે તેનો અત્ર વિચાર કરવામાં આવે છે. મોટે
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org