Rushabh Panchashika

SR No.: 004848
Original Sutra Author: Dhanpal Mahakavi
Author: Hiralal R Kapadia
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund
Publication Year: 1933
Total Pages: 314
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Religion
File Size: 19 MB

Page 132

विरचिता
ऋषभपञ्चाशिका. . सम्यक्त्वे लब्धे तुशब्दादबद्धायुष्काणामवान्तसम्यक्त्वानां च जीवानां तिर्यग्नरकगतिद्वाराणि स्थगितानि, देवमनुष्यसम्बन्धीनि सुखानि स्वाधीनान्येवेति । अत्रोपमामाह । जीवाः का इव ? 'सारि व' शारय इव । यथा शारयः काष्ठादिमय्यो-दुरोदरोपकरणानि ताः अक्षः-पाशकैः प्रतीतैरेव फलके-शारिक्रीडाफलके ह्रियमाणाः-सञ्चार्यमाणा बन्धवधमरणानि कितवप्रतीतानि भजन्ते-प्राप्नुवन्ति तथा जीवाः त्वयि दृष्टे बन्धवधादीनां भाजनं न भवन्ति । इति द्वात्रिंशत्तमगाथार्थः ॥ ३२ ॥
हे० वि०-साम्प्रतं भगवदर्शनमाहात्म्यद्वारेण स्तुतिमाह-(सारि व त्ति)। हे जिन! त्वयि दृष्टे-सम्यगवलोकिते जीवाः संसारफलके वैधबन्धमरणभाजो न भवन्तीति सम्बन्धः । किंविशिष्टाः? येऽपि ह्रियमाणा अपि । कैरित्याह-अक्षैः-इन्द्रियैः । के इव? सा(शा)रा इव । कोऽभिप्रायः? यथा सा(शा)राः अक्षैः-पाशैः फलके-द्यूतफलके प्रतीते ह्रियमाणाः वैधवन्धमरणभाजो भवन्ति तथा जीवाः संसारे त्वयि दृष्टे वैधबन्धमरणभाजो न भवन्तीति सण्टङ्कः ॥ ३२॥
| શબ્દાર્થ सारी ( शारयः)-(शेतन सोगटामानi) भो. पई (त्वयि ) तु. व (इव )= रेभ.
दिटे ( दृष्टे) नेवाय. बंध (बन्ध)-मंध, मंधन.
अक्खेहिं (अक्षैः)=(१) पासामो 43; (२) धन्द्रियो 43. वह (वध)-१५, नाश.
वि (अपि) मिन्न भ सूय म०यय. मरण (मरण )=२९, मृत्यु. भाइ (भागिन् )-मा.
हीरंता (ह्रियमाणाः )-रायेदा, भेयायेता. बंधवहमरणभाइणोध, १५ भने सराना माजी. जीवा (जीवाः)ो , प्रमो. जिण!(जिन!) तीर्थ४२!
संसार ( संसार ) संसार. न (न)-नहि.
फलय (फलक )=३८४, शेतगर्नु पारियु, हुंति (भवन्ति )=थाय छे.
संसारफलयम्मि-संसा२३५। ५५४ने वि.
પધાર્થે પ્રભુ-દર્શનને પ્રભાવ–
“જેમ પાસાઓ વડે ખેંચાયેલાં (ચલાવાતાં) મહોરાં બંધ, વધ અને મરણના ભાજન બને છે, તેમ હે તીર્થંકર ! (આ) સંસારરૂપી ફલકમાં ઇન્દ્રિય(રૂપ મહેરાં) વડે (જન્મમરણને વશ થઈ અન્યાન્ય દુર્ગતિમાં) ભ્રમણ કરતા છે જયારે તને (યથાર્થ બુદ્ધિ વડે) જુએ છે, ત્યારે તેઓ ( તિર્યંચ અને નરક ગતિ સંબંધી) બંધ, વધ અને મરણના ભાગી થતા नथी."-3२
१-३ 'बन्धवधमरण.' इति प्रतिभाति ।