________________
( ૩૮૮) નળદમયંતીરાસ, પ્રભાત પહેલું તિહાં જઈ મેહતું, તુ નલતનું નિયતા! ૬૭ પ્રેરિયા અશ્વ પવન જિમ ચાલે, ગિરિગર્તા નવિ જાણે,
પક વાલક ન લહે નદી કહ, વિષમ સમું મનિ નાણે.૬૮ કેવલ મહી ભ્રમતી દેખી, રારિતુપર્ણ વિમાસે;
ઈ સારથી સુણ્ય નવિ દીઠું, નલ વિણ કે નૃપ પાસિં. ૬૯ ઈમ અતિ વેગિ ચાલતાં નાનું, શિરે નિવેષ્ટિત વસ્ત્ર,
ભૂમિ પડિહ્યું તવ જંપિ રાજા, રાખિ! રાખિ! રથ અત્ર! ૭૦ કુબજ હસીને ઈણિ પરિ જંપ્યુ, મુગધ થયુ તું રાય!
પંચવીસ જન તે તિહાં મેહહ્યું, વસ્ત્ર પડિયું તે ઠાય! ૭૧ વિસ્મિત્ત ચિત્ત રાય કહિ વળતાં, હું પણિ કૈતુક સાર;
ગુણિત કળા તુઝને દેખાડસિ, પામસિ હર્ષ અપાર ! ૭૨
અધુના કાલ વિલંબ ન થાય, તિહાં પછે કિમ પુહચાય? કુબજ કહે સા પરિહરિ ચિંતા, રથ રાખ્યું તેણિ ઠાય. ૭૩ મહારાય તે કેતુક દાખ્યું, તવ રાજા ઋતુપર્ણ,
વૃષ્ય બિભીતકનું એક દેખી, ઈણિપરિ કહે સકર્ણ. જ ૧૩એકસઠિ સહસ અછે ફલ સંખ્યા, એણે વૃઓં નિરધાર! કુબજે વૃષ્ય પગે તવ આહષ્ણુ, ફલ પડિયાં તેણિ ઠાર. ૭૫
- ૧ કાદવ. ૨ રેતી. ૩ ધરા. ૪ન+આણે. ૫ પૃથ્વી. ૬ શિર પર બાંધેલું–પાઘડી. ૭ ભળે, મુગ્ધ. ૮ જ્યાં વસ્ત્ર પડયું તે સ્થાન તે ૨૫ જન મૂકીને આપણે આગળ આવ્યા !
૮ ગણિતકળા. કવિ ભાલણે આંહી પાસા અને અક્ષ-ગણિત એમ બે વિદ્યા વર્ણવી છે. જુઓ કડવું ૨૫ મું–
“ ઋતુપર્ણ કે પાસાતણું, ને ગણતવિદ્યા જેહ; “બે લહુ અમિ બાહુકા ! જાણે નિઃસદેહ ૪૪ “ નલ કેહ અશ્વવિધા ગ્રહે, શીખ મુઝને બેય; “પાસાતણું વિદ્યા કહી, રાયે જાણી તેય.
૪૫ ” ૧૦ હમણાં. ૧૧ વૃક્ષ-બહેડાનું ઝાડ. ૧૨ આ પ્રમાણે, ૧૩ એકસઠ હજાર. ૧૪ હલાવ્યું, ઝાડને પગેવતી ઠર્યું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org