________________
षोडशकप्रकरणं १७
સંશોધકીય ઉર્મિ
* પંન્યાસ પ્રારશ્રી કુલચંદ્ર વિજયજી ગણિવર્ય
પં. કુલચંદ્ર વિજયગણી તરફથી શાસનમંડન મુનિપુંગવશ્રી યશોવિજયજી યોગ્ય
અનુવંદના - સુખશાતા આ સાથે આઠમા ષોડશકનું લખાણ તપાસીને મોકલેલ છે.
તમારી કૃતિને વાંચતા પૂર્વધર મહાત્માઓનું સહેજે સ્મરાણ થયું. તમારા જ્ઞાનાવરાગના કાયોપશમનો ખૂબ જ સુંદર ઉપયોગ કર્યો છે. પ્રતિકાસ્વરૂપ, પ્રતિકાકારક વગેરે વિશે તમે ખૂબ જ સચોટ છણાવટ કરી છે. હજુ આવા પ્રયત્નો દ્વારા સુંદર શાસન સેવા કરશો.
* મુનિરાજશ્રી અજિતશેખરવિજયજી મ.સા. વિદ્રય મુનિશ્રી થશોવિજયજી જોગ સાદર અનુવંદના. શાતામાં હશો. આ સાથે મેં મારા મયોપશમ મુજબ તપાસેલી ત્રીજી ષોડશિકા મોકલી રહ્યો છું.
જુદા-જુદા ગ્રંથોની જુદી-જુદી વ્યાખ્યાઓને સંગત કરવાનો તમારો પ્રયાસ સ્તુત્ય છે અને ઉપયોગી છે. જેમ કે હેતુ-સ્વરૂપ અને ફળરૂપે મલનું નિરૂપણ.
ટીકાકારના બે શબ્દો વચ્ચે સંભવિત પોલાણમાં શું ભરવાથી એ બે શબ્દોનો સંબંધ સુસંગત બને તે માટે પણ તમે ઘણો સારો ઉન્મેશ બતાવ્યો છે. જેમ કે ત્રીજા શ્લોકમાં ‘સમ્યફપરિચ્છેદ’ અને ‘તેન સવ્યાપાર’ આ બન્નેને તમારી વ્યાખ્યાથી સરળતાથી જોડી શકાય છે.
એ જ પ્રમાણે મૂળ ગાથાનો ટીકાકારે કરેલો અર્થ કેવી રીતે સુસંગત છે અને મૂળકાર-ટીકાકારના એ શબ્દો અથ કેવી રીતે સંગત છે ? તે દર્શાવવા ઠેર ઠેર ઊભી કરેલી શંકાઓ પણ આખી ટીકાને પ્રવાહી-અખંડરૂપતા બક્ષે છે. પ્રતાનુપ્રસકત ઉપાડેલી ચર્ચાઓ-જેમ કે મોક્ષપ્રાપ્તિ માટે પ્રવર્ધમાનપુગ્યયોગાત્મક પુષ્ટિની શી જરૂર છે ? વાચક જિજ્ઞાસુવર્ણને ઘણું જ્ઞાન પૂરું પાડે છે.
એક ૧૪ પ્રકારની વાતને અન્ય ગ્રંથોમાં શી રીતે દર્શાવી છે અને સંગતતા કેવી રીતે બેસે છે ? તે માટે આપેલા અનેક ગ્રંથોના ઉદ્ધરાણો પણ ગ્રંથની ઉપાદેયતામાં જબ્બર વધારો કરે છે જેમ કે “ઔસુક્ય' પદના અર્થ માટે ઉત્કૃત કરેલા ઉદાહરણો. | ‘વસ્તુતતુ' આદિ દ્વારા સ્વભેક્ષાઉન્મેષથી તમામ ચર્ચાનો સાર બતાવવાનો કસબ પણ કમનીય છે. જેમ કે ‘વસ્તુતતુ આમિર્જાક્ષTદ્ધનિશ્ચયનન વિતાવિ ધર્મ ...' ઈત્યાદિ નિરૂપાગ.
ગુજરાતી અનુવાદ પાંગ વાચકવર્ગ સાથે વાર્તાલાપમય અને પ્રવાહી - સરળ બનાવવાનો ઉત્તમ પ્રયત્ન થયો છે. એકંદરે એક શ્રેષ્ઠ મૂળ-ટીકા-વિવરાગ-અનુવાદનો સ્વાધ્યાય કરવાનો મને મોકો આપવા બદલ ધન્યવાદ.
દ.અજિતશેખરના અનુવંદન આસો વદ-૪ વિ.સં.૨૦૫૧
કોલ્હાપુર
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org