________________
તેઓશ્રીએ જોયું કે, આ પૂરા સંસારમાં કોઈ એવી સામગ્રી, પરિસ્થિતિ કે પાન નથી કે જેના સહારે જગતના જીવો પૂર્ણરૂપે દુઃખમુક્ત બની શકે અને પૂર્ણ સુખના સ્વામી બની શકે.
આ સાધનાકાળમાં પ્રભુના જીવનમાં પાંચ સાધકબળો સક્રિય બન્યાં હતાં. - સમ્યજ્ઞાનના સહારે પ્રભુ જગત અને જગતના પ્રત્યેક જીવની પ્રત્યેક થતિને સમ્યફરૂપે જાણી શકતા હતા, સમજી શકતા હતા. ૨ - સમ્યગ્દર્શનના હારે પ્રભુ સર્વ પરિસ્થિતિને યથાસ્થિત રીતે સદ્દહી શકતા હતા, પ્રતીત કરી કતા હતા. ૩ - સમ્યકકરુણાના કારણે પ્રભુના અંતઃકરણમાં જીવમાત્ર પ્રત્યે પાર કરુણાભાવ પ્રગટ્યો હતો. ૪- પરાર્થકરણના કારણે પ્રભુનું અંતઃકરણ ગતના પ્રત્યેક જીવો દુઃખથી સર્વથા મુક્ત બને અને સંપૂર્ણ સુખના સ્વામી બને માટે અત્યંત તત્પર બન્યું હતું અને ૫ – સમ્યક્રચારિત્રના કારણે પ્રભુ તે ટેિનો સમ્યફપુરુષાર્થ કરવા સક્રિય બન્યા હતા. પ્રભુના હૃદયમાં જીવમાત્ર પ્રત્યે માતાના વાત્સલ્યને ય વામણું બનાવે એવો ત્સલ્યનો મહાસમંદર હિલોળે ચડ્યો હતો અને એ વાત્સલ્યની ભરતી ક્રમે ક્રમે રાકાષ્ઠાએ પહોંચી હતી. જેણે પ્રભુની ભાવધારાને અવિરત, ઉજ્જવળ અને ગવંતી બનાવી હતી. ઊંડી અનુપ્રેક્ષાના પ્રકાશમાં પ્રભુએ જોયું કે ચૌદ રાજલોક પ્રમાણ આ વિશ્વમાં ક પણ ગતિ એવી નથી, એક પણ યોનિ એવી નથી અને લોકના અગ્રભાગ વિાય એક પણ સ્થાન એવું નથી કે જ્યાં જીવ સદા માટે, દુઃખમુક્તિ અને બપ્રાપ્તિનું આશ્વાસન પામી શકે.
લોકના અગ્રભાગે પહોંચેલા પણ બધા જ જીવો દુઃખમુક્ત બની સુખના ામી બન્યા હોય એવું પણ પ્રભુએ ન જોયું; કારણ કે, લોકના અગ્રભાગે હોંચનારા જીવો પણ બે ભાગમાં વહેંચાયેલા હતા. જેઓ કર્મનો ક્ષય કરી, શરીરી બની લોકના અગ્રભાગે પહોંચ્યા હતા, તેઓ દુઃખમુક્ત બનીને
इन्द्र एवं नरेन्द्रों से वंदित यह संघ 'महानुभाव' है, क्योंकि तीर्थंकरों से भी देशना के प्रारंभ में उसे निश्चित वंदन किया
- ચૈત્યવંદન મદમાણ
છે
-
પ્રવચન-૧ : પ્રભુનો ઉપકાર અને શ્રીસંઘનું કર્તવ્ય
૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org