________________
વિવેકપૂર્વક હિતકારી જે પણ કરવું પડે તે બધું જ કરાય અને કરવું જ જોઈએ. મા-બાપ જેવા બનો તો બધા જ અધિકાર મળે. પણ યાદ રહે કે કડક થઈને જે અનુશાસન ક૨વાનું છે, તે એકાંતમાં ક૨વાનું છે, જાહે૨માં નહિ. જાહેરમાં તો સાધુનો બચાવ જ કરવાનો હોય. ટ્રસ્ટી બનો તો આવી આવડત કેળવવી પડશે. પ્રશસ્ત અને સૂક્ષ્મબુદ્ધિ હોય તો જ આ આવડત આવે. પહેલાં મા બનવાનું, પછી જ બાપ બનાય. એ માટે હૈયું પણ એવું કેળવાયેલું જોઈએ. શાસ્ત્રોમાં શ્રાવકશ્રાવિકાને સાધુ-સાધ્વીનાં અમ્મા-ળિયા માતા-પિતા કહ્યાં છે, આ જવાબદારી આગેવાન શ્રાવકોએ સવિશેષ અદા ક૨વાની હોય છે.
૮ - ઘમ્મરાળી - ધર્મરાગી -
-
૮ - ધર્મરાળી - શ્રુત-ચારિત્ર-ક્ષળધર્માનુર : | धर्माननुरागी ह्युक्तगुणकलापोपेतो न जिनभवनविधाने प्रवर्त्तते । प्रवृत्तावपि नाभिप्रेतफलसिद्धिभागिति नासावधिकारी । ધર્મરાગી : એટલે શ્રુત અને ચારિત્રરૂપ ધર્મમાં અનુરાગવાળો.
ધર્મરાગરહિત જીવ મંદિર બધાવવાની (કે ધર્મનો વહીવટ કરવાની) યોગ્યતાના સૂચક બીજા અનેક ગુણોથી યુક્ત હોય તો પણ જિનમંદિર બંધાવે નહિ; (કે ધર્મનો વહીવટ કરે નહિ) આમ છતાં, કદાચ બંધાવે (કે ધર્મનો વહીવટ કરે) તો પણ ઈષ્ટ (શુભભાવ વૃદ્ધિ, શાસન-પ્રભાવનાદિ) ફળ મેળવી શકે નહિ. માટે ધર્મનો રાગ ન હોય તે વ્યક્તિ અધિકારી નથી.
સંચાલક બનવાવાળા પુણ્યાત્માઓનો આઠમો ગુણ છે ધર્મનો રાગ. ધર્મ જ સર્વશ્રેષ્ઠ છે, એ જ તારણહાર છે, એટલે બધા કરતા વધુ રાગ ધર્મ ઉ૫૨ જોઈએ. ‘સંસાર, ધંધો, વ્યવહા૨ ગૌણ કરીશ પણ હું મારા ધર્મને તો ગૌણ નહીં જ કરું' આવો નિર્ધાર ધર્મરાગમાંથી પ્રગટે છે. ‘મારે મારું ઘર જાળવીને પછી ધર્મ ક૨વો છે’ એવું માને તેવાનું અહીં ધર્મક્ષેત્રના વહીવટમાં કામ નથી. અવસર
साँप को दिया गया दूध जैसे विषत्व को पाता है - वैसे कुपात्र में दिया गया दान भी अशुभ फल को ही देनेवाला વનતા હૈ ।
कुमारपाल प्रतिबोध
Jain Education International
પ્રવચન-૨ : સંઘસંચાલકનો ગુણવૈભવ અને કર્તવ્ય
For Private & Personal Use Only
૯૧
www.jainelibrary.org
