________________
૧૭ : તિર્યંચગતિ અને તેના ભેદ-પ્રભેદ :
તિર્યંચગતિના જીવોની યોનિઓ વગેરે :
વિષય : આચારાંગ ટીકાના આધારે તિર્યંચગતિના ભેદો-પ્રભેદો, યોનિઓ, કુળકોટિઓ અને વેદનાદિનો ચિતાર,
૫ જીવ પ્રકાર
૧. | પૃથ્વીકાય
ર.
13.
૪.
૫.
હીનતમ ગતિ નરક કહેવાય. ત્યારબાદના ક્રમે નંબર લાગે છે તિર્યંચગતિનો. એમાં કેટકેટલા પ્રકા૨ના જીવ પ્રકારોનો સમાવેશ થાય છે, એની યોનિઓની તેમજ કુળ કોટિઓની સંખ્યા તેમજ તેમને થતી વિવિધ પ્રકારની વેદનાઓનું સ્વરૂપ આ પ્રવચનમાં વર્ણવવામાં આવ્યું છે. જે જોતાં હૈયું હચમચી ઉઠે છે અને નિશ્ચય થઈ જાય છે કે આવા દુઃખ અને પરાધીનતાવાળા સ્થાનમાં ક્યારે પણ જવું ન પડે તો સારું. ખૂબ જ ટુંકાણમાં, અત્યલ્પ શબ્દોમાં તિર્યંચ ગતિનું સમગ્ર વિશ્વ આંખ સામે ખડું કરીને, ટીકાકાર મહર્ષિએ મહાન ઉપકાર કર્યો છે.
૭.
19.
અપ્લાય
તેજસ્કાય
વાયુકાય
(a) સાધારણ વનસ્પતિકાય
(b) પ્રત્યેક વનસ્પતિકાય
૭ લાખ
૧૨ લાખ
૭ લાખ
૭ લાખ
૭ લાખ
૩ લાખ
૭ લાખ
૭ લાખ
૧૪ લાખ
૨૮ લાખ
૧૦ લાખ
૨૮ લાખ
૨ લાખ
૭ લાખ
૨ લાખ
૮ લાખ
૨ લાખ
૯ લાખ
(૩) જલચર
૪ લાખ
૧૨.૫ લાખ
(b) ખેચર
૪ લાખ
૧૨ લાખ
૧૦ લાખ
(c) ચતુષ્પદ સ્થલચર પંચેંદ્રિય | ૪ લાખ ઉરઃ પરિસર્પ સ્થલચર | તિર્યંચો | ૪ લાખ ભુજ પરિસર્પ સ્થલચર
૧૦ લાખ
૪ લાખ
૯ લાખ
૭૮ લાખ ૧૯૨.૫ લાખ
(a) બેઈંદ્રિય (વિકલેંદ્રિય)
(b) તેઈંદ્રિય (વિકલેંદ્રિય) (c) ચતુરીક્રિય (વિકલેંદ્રિય)
તિર્યંચગતિના જીવો ઃ
યોનિ
કુળકોટિ
Jain Education International
સ્થાવર જીવોના પ્રકાર :
કુલ
વેદના
સ્વકાય-૫૨કાયશસ્ત્ર શીતોષ્ણાદિ
99
For Private & Personal Use Only
99
છેદન, ભેદન, મોટનાદિ અનંત
"7
સુધા,પિપાસા,શીતોષ્ણાદિ પ્રત્યક્ષ
"9
87
37
19
99
99
29
39
www.jainelibrary.org
