________________
સ્થિર રહેવું, એમાં જ આત્મકલ્યાણ છે.”
“હવે શ્રી સંધરૂપ નગરમાં વસનાર પોતાના સંસારને છેદવા જ ઇચ્છે. સંસારને છેદવા ઇચ્છતા માટે શ્રી સંધ ચક્રનું કામ કરે એમાં આશ્ચર્ય શું ? જે શ્રી સંઘ સંસારનો છેદક બનવાને બદલે પોષક બને, તેનામાં પણ સંધત્વ નથી ટકતું, માટે તે પણ પૂજ્ય નથી જ. સંસાર પોષવાની ક્રિયા ધમધોકાર કર્યે જ જાય અને એમાં જ આનંદ માને, એની પૂજા એ પણ પરમતારક શ્રી તીર્થંકર દેવોની આશાતના જ છે અને એ પુણ્ય પુરુષોની આશાતનાનું ફલ અનંત સંસાર, એ વાતમાં જરા પણ શંકા નથી અને આપણી ઇચ્છા સંસારને વધારવાની નથી, એટલે આપણે તેવા સંધને કેમ જ પૂજીએ ? શ્રી સંધરૂપ ચક્રમાં સત્તર પ્રકારનાં સંયમરૂપ તુંબો છે, બાર પ્રકારના તપરૂપ આરા છે અને સમ્યક્ત્વરૂપી ધારા છે. ધારાનું કામ એ કે છેકે. ધારાની મજબૂતીથી આા મજબૂત રહે અને તો જ તુંબો ધાર્યું કામ આપે. શ્રી સંધરૂપ ચક્રની સમ્યગ્દર્શન રૂપી ધારા એવી તેજ હોય કે, સંસારની લાલસાને કાગ્યે જ જાય. પોષવાનું કામ એનું નહિ. એ વાસના કપાઈ કે બાર પ્રકારના તપરૂપ આરા મજબૂત બને અને તેમ થાય તો સત્તર પ્રકારનું સંચમ દીપે. એ દીપે કે પૂજ્યતા આવે : એ પૂજ્યતાના યોગે પૂજ્ય બનેલા શ્રીસંધને અવશ્ય પૂજીએ.”
“શ્રી તીર્થંકર દેવની ગેરહાજરીમાં શ્રી સંઘ એ જ કલ્યાણરૂપ છે. શ્રી તીર્થંકર દેવ તો ગયા, પણ શ્રી સંઘને સ્થાપતા ગયા કે, જેથી આપણે સુખપૂર્વક ધર્મની આરાધના કરી શકીએ.”
આ કથનના કહેનાર મહાપુરુષને કયો સુજ્ઞજ્જ એમ કહે કે, તેઓ પૂ. શ્રી સંઘને અવગણનાર છે ? બેશક, ગુણહીન ગુણવાન તરીકે પૂજાવા મથે, તો સાચો પૂજ્ય એને ન જ પૂજે તે સ્વાભાવિક જ છે. જે પૂ. શ્રીસંઘ નગરરૂપ બની ચારિત્ર અને ચારિત્રધરની રક્ષા કરે, જે પૂ. શ્રીસંઘ ચક્રરૂપ બની સંઘ નગરમાં રહેનારાના સંસારને છેદે, જે શ્રીસંઘ રથરૂપ બની યોગ્ય આત્માઓને મોક્ષ માર્ગે લઈ જાય, તે શ્રીસંઘ જ્યારે ચારિત્રના માર્ગમાં કાંટા વેરે, સંયમધરોના સંયમની લૂંટ ચલાવે, સંસાર વાસનાનું વિષ વધે તો તેમાં જૈન શાસનની અને જૈનત્વની ઉન્નતિ મનાવે અને જે મોક્ષમાર્ગના પ્રવાસમાં કેવળ કષ્ટો જ ખડાં કરે, તો તેને માટે ભગવાનશ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ‘દુસંધાો’, ‘હાડકાંનો ઢગલો’
14
ગ્રંથ અને ગ્રંથકાર
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org