________________
663 – ૯ : જૈનશાસનનો પાયો સમજ્ય! - 46 – ૧૩૫ વસ્ત્ર વગેરે આપું છું પરંતુ ધર્મબુદ્ધિથી આપતો નથી. આ પ્રમાણે સાંભળવાથી ગોશાલો ઘણો જ વિલક્ષ થઈ ગયો અને શ્રી સદાલપુત્રને પ્રભુના ધર્મમાં પરમ દઢ થયેલ જાણીને ચાલી ગયો. આ દૃષ્ટાંત ઉપરથી પ્રભુધર્મના પાલક આત્મામાં દઢતા કેવી હોવી જોઈએ, એ ખાસ વિચારવા જેવું છે. આવી જાતની દઢતા વિના સન્માર્ગમાં કદી જ સ્થિર રહી શકાતું નથી.
શ્રી સદાલપુત્રના દૃષ્ટાંતથી સમજાશે કે સમ્યકત્વરૂપ રત્નની રક્ષા માટે ખૂબ જ સાવધાન રહેવાનું છે. સાક્ષાત્ ભગવાનના પણ હયાતીકાળમાં અને તે જ તારકથી પ્રતિબોધ પામેલા આત્માઓ પણ સમ્યકત્વની રક્ષા માટે આટલા બધા સાવધ રહે, તો પછી અત્યારના કાળના જીવોએ કેવી અને કેટલી સાવધાનતા રાખવી જોઈએ એ ખાસ વિચારવાનું છે ? કારણ કે ધર્મરૂપ પ્રાસાદ માટે સમ્યક્ત્વરૂપ પાયો તો ઘણો જ ઊંડો અને સ્થિર હોવો જ જોઈએ. ખરેખર, સમ્યકત્વ એ શ્રી જિનેશ્વરદેવના શાસનનો પાયો છે. એ પાયો મજબૂત હોય તો જ અહિંસા, સંયમ અને પરૂપ ધર્મપ્રાસાદ ઊભો થાય અને ટકી રહે. એ વાત ખાસ વિચારવા જેવી છે અને નિશ્ચિત કરવા જેવી છે કે “અહિંસા, સંયમ, તથા તપ એ શા માટે ?' તેનું ધ્યેય તો મુક્તિ જ હોવું જોઈએ. ભલે શસ્ત્રપરિજ્ઞા જાણે, લોકવિજય કરે, એ કરવા માટે અનુકૂળ-પ્રતિકૂળ ઉપસર્ગ સહેવાનું સત્ત્વ કેળવે, પણ જો સમ્યક્ત્વ ન હોય તો એ બધું જ ક્ષણિક અથવા ભયંકર છે. અહિંસક બનવા માટે વિષય-કષાયનો (એ રૂપ લોકનો) વિજય કરવો જ પડશે. વિષય-કષાય ન હોત તો સંસારથી બધા જ મુક્તિએ પહોંચી જાત. સંસારમાં પકડી રાખનાર જ એ છે. કડવું કોણ કહે અને મીઠું કોણ કહે ?
અહિંસા, સંયમ અને પરૂપ ધર્મ શા માટે કરવાનો ? વિષય-કષાયનો નાશ કરવા માટે જ ! પણ ધર્મ કરતાં વિષયે યાદ કરાય તો ? ધર્મ કરતાં ફળ તરીકે વિષયે મંગાય તો ? ધર્મગુરુ પાસે વિષયની સામગ્રી મંગાય તો ? ધર્મગુરુ વિષયની સામગ્રી વધે તેવી યોજના કરી આપે તો શું પરિણામ આવે એ વિચારો.
જેના નાશ માટે ધર્મનું નિર્માણ, તેની જ પ્રાપ્તિ માટે ધર્મનો અમલ, એ વિષય-કષાયની કેવી અને કેટલી ભયંકરતા છે એ ખાસ વિચારો અને એ વિચારી તેનાથી બચવા માટે એટલો નિશ્ચય તો અવશ્ય કરવો જ પડશે કે વિષય અને કષાય જેનાથી નાશ પામે તે જ ધર્મ : એવા ધર્મને આપે તે જ ગુરુ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org