________________
પદ
બૈરીની-દીકરાની-નોકરોની અને ઓફિસમાં શેઠની-સાહેબોની આમ બધાની લાતો જ ખાતો જીવતો હોય છે. આવા આ સંસારમાં પરમાત્માએ બતાવેલો માર્ગ એ જ સાચો છે. તેનાથી જ આ આત્માનું કલ્યાણ છે. ગૌતમ સ્વામીની દેશના સાંભળીને બન્ને ભાઈઓને સંસાર અસાર ભાસ્યો. કેવા હળુકર્મી આત્માઓ! એક દેશનાએ રાજવૈભવના સુખો અસાર લાગે ! અને તમને હજારો દેશનાએ પણ અશાંતિ ભરેલા તમારા સુખો મીઠા મધ જેવા લાગે છે. શ્રોતાઓના ત્રણ પ્રકાર
શાસ્ત્રમાં શ્રોતાઓ ત્રણ પ્રકારના બતાવવામાં આવ્યા છે – સોતા, સરોતા અને શ્રોતા.
૧. સોતા :- કેટલાક લોકો સુંદર પ્રવચન ચાલતું હોય ત્યારે મીઠી નિંદર માણતા હોય. ઘરમાંથી કંટાળીને આવ્યા હોય. ઉપાશ્રયમાં ઠંડો પવન આવતો હોય અને ભાઈ સાહેબ નિરાંતે ઉંઘતા હોય. આવા શ્રોતાઓને વાણી શું અસર કરે ?
એક શેઠ વ્યાખ્યાનમાં રોજ આગળ આવીને બેસે પણ રોજ ઝોકાં ખાય. એકવાર મહારાજે પૂછયું કે શેઠ ઉંધો છો? શેઠ એકદમ ઝબકીને કહે કે ના... ના.. સાહેબ જાગું છું ને ! ઉંઘતા હોવા છતાંયે કહે છે કે હું જાણું છું. માણસ હમેશાં સ્વનો બચાવ જ કરે છે. ભૂલનો સ્વીકાર કરવામાં તેને નાનપ લાગે છે. માટે તો રખડે છે. જવાબ આપીને ફરી પાછા શેઠ ઝોકે ચડયા. મહારાજ પણ તેમને માથાના મળેલા. તેથી મહારાજે થોડીવાર થઈને ફરી પૂછયું કે શેઠ જીવો છો ? ના.. ના.. સાહેબ ! આખી સભા ખડખડાટ હસી પડી. ત્યારે શેઠને ભાન થયું કે મેં શું જવાબ આપ્યો. આવા માણસને વ્યાખ્યાન શું અસર કરે ?
૨. સરોતા :- સરોતા એટલે સૂડી. કેટલાક માણસો સૂડીની જેમ કાપવાનું જ કામ કરતા હોય. વતાના દોષો જ શોધતા હોય. વાણીમાં શું દોષ છે તેને શોધવામાં પડેલા હોય તેને પણ વાણીની કોઈ જ અસર થતી નથી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
