________________
૩૦ (એક જાતની ધાતુ છે) અને શીસુ વહી રહ્યું છે. તાપથી પીડાયેલા તેઓ છાયાની આશાથી અસિપત્ર વનમાં દોડે છે તો તે વૃક્ષના પાંદડા તલવાર જેવા છે તે તેમના શરીરને ભેદે છે. પરસ્ત્રીગમનના સુખને યાદ કરાવતા તેઓને લોખંડની ધગધગતી પુતળીઓ સાથે આલિંગન દેવડાવે છે. માંસ અને દારૂના સ્વાદને યાદ કરાવતા તેઓને ધગધગતું શીસું પીવડાવે છે. મુંજાતા, ભયંકર શસ્ત્રોથી છેદાતા, વેદનાથી ચીસો પાડતા નારકો ત્યાં એક ક્ષણ પણ સુખને પામી શકતા નથી. આમ નારકીમાં પણ સુખનો માર્ગ સૂઝવાનો નથી. તો દેવલોકમાં સુખ જ સુખ છે પણ સુખનો માર્ગ નથી. તેઓ સુખમાં અત્યંત આસક્ત હોવાથી જ્યારે ત્યાંથી ચ્યવનનો સમય આવે છે ત્યારે દીન બનેલા તેઓ અત્યંત આઘાતથી પીડાય છે. અને જ્યાં આસક્તિ ત્યાં ઉત્પત્તિ એ નિયમના આધારે તેઓ પૃથ્વીકાયમાં, અપકાયમાં, વનસ્પતિકાયમાં જઈ ચડે છે. તિર્યંચ ગતિ તો આપણી આંખ સામે જ છે. તેની વેદનાઓ આપણે નજરે જ જોઈ રહ્યા છીએ. કીડીથી માંડીને હાથી સુધીના જીવોને આપવામાં આવતો ભયંકર ત્રાસ આપણી આંખ સામે છે. માત્ર આ માનવજન્મ જ એક એવો છે કે ત્યાંથી માનવ ધારે તો સુખનો માર્ગ મેળવી શકે છે. બસ જીવનને વળાંક આપવાનો છે. ઘાટ આપવાનો છે. પથ્થર એ પત્થર છે પણ તેને શિલ્પીના ટાંકણી વાગતાં એક મહામૂર્તિ સર્જાય છે. લાખો લોકો તેના ચરણે પડે છે એ જડ હોવા છતાં યે ચેતન કરતાં ચડી જાય છે જ્યારે માણસ તો ચેતન છે. પ્રભુના વચનો રૂપી ટાંકણા ખાય તો તે દેવ બની જાય, પણ ટાંકણાંઓ ખાતો જ નથી. માટે તો ચેતન હોવા છતાં જડ જેવો બની જાય છે. ટાંકણાં ખાતો પથ્થર જડમાંથી ચેતન બને છે અને ટાંકણાં નહીં ખાતો માનવ ચેતનમાંથી જડ બને છે. સુખનો સાચો માર્ગ મેળવવા માટે ટાંકણાં ખાવા જ પડશે. જેમ કે ભગવાન કહે છે કે “ક્રોધ ન કર.' ભગવાનનું વચન રૂપી આ ટાંકણું જો આપણે સહીશું તો આપણે દેવ જેવા બનીશું. પણ આપણે તો સામે દલીલો કરીશું કે ના, સાહેબ, ક્રોધ તો આવી જ જાય. એના વિના ન ચાલે. તો પછી આપણે દેવને બદલે દાનવ.. ઈન્સાનને બદલે શેતાન બનતાં જઈશું, આયુષ્ય અલ્પ છે. અલ્પ વર્ષોમાં જ આપણે આપણા માર્ગને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org