________________
૨૮
તે પોતે ગાયકવાડ હતા. તેમની સ્ત્રી વારસદારને શોધવા માટે નીકળે છે. તે વખતે મહારાષ્ટ્રમાં ગાયકવાડની વસ્તી સારા પ્રમાણમાં. કલવાણા કરીને એક ગામમાં તેઓ આવ્યા. ત્યાં તપાસ કરી.. ગાયકવાડો બધા ભેગા થયા. પસંદ કોને ક૨વા ? કારણ કે બહુ મોટી ઉંમરનો માણસ પણ કામ ન લાગે. બહુ નાનો હોય તો પણ કામ ન લાગે.. મધ્યમ વયનો જોઈએ. તેમાં પસંદગીનો કળશ સયાજીરાવ નામના છોકરા પર ઢોળાયો. તેઓ ચાર ભાઈ હતા. સયાજીરાવનો નંબર ત્રીજો હતો. તેમને લઈ જવા માટે મા-બાપ પાસે માંગણી કરી. માને ખબર પડી કે મારા દિકરાને લઈ જવા કોઈ બાઈ આવી છે. માએ વલોપાત શરૂ કર્યો. ગુસ્સામાં આવી ગઈ. કહ્યું પણ ખરું કે શું તારા માટે મેં મારા દિકરાને જણ્યો છે, હું નહીં આપું. પણ રાજ પાસે કોનું ચાલે. કપાળ ફૂટયું. કપાળમાં મોટો ઘા પડી ગયો. પરાણે સમજાવીને દીકરાને લઈ જવામાં આવ્યો. આજે પણ સયાજીરાવની માતાનો કપાળમાં ઘા પડેલો ફોટો માલેગાંવથી આગળ જતાં કલવાણા ગામમાં એક બંગલો આવે છે. ત્યાં હયાત છે. સયાજીરાવને વડોદરામાં લાવવામાં આવ્યા. સારા-સારા શિક્ષકોને રાખીને તેમને ભણાવવામાં આવ્યા. ખૂબ તેજસ્વી નીકળ્યા. વળી ધર્મના પણ પ્રેમી. તેથી સંતોને બોલાવીને ધર્મનો અભ્યાસ કર્યો. આવા સયાજીરાવ દુનિયામાં નામાંકિત રાજા પણ પોતાની સ્ત્રી પાસે લાચાર હતા. તેઓ બે વાર પરણ્યા હતા. પહેલી સ્ત્રીથી ફતેસિંહ નામનો દીકરો હતો. તે સ્ત્રી મરી ગયા પછી બીજીવાર ચીમનાબાઈ નામની સ્ત્રીને પરણ્યા. તેને પણ એક છોકરો. રાજ્યના નિયમ પ્રમાણે તો ગાદી ફતેહસિંહને જ મળે. પણ આ સ્ત્રીને તે પોષાય તેમ ન હતું. સયાજીરાવ બહારથી મહેલમાં આવે કે ચીમનાબાઈનો કકળાટ શરૂ થઈ જાય. ફતેહસિંહને રાજ મળશે તો મારા દિકરાને શું ? રોજ નવી-નવી માંગણી કર્યા કરે. . સયાજીરાવ તેના કકળાટથી ખૂબ ત્રાસી ગયેલા. તેના ત્રાસથી મોટે ભાગે તે સ્વીટઝર્લેન્ડમાં જ રહેતા. જીંદગીના ઘણા વર્ષો તેમણે ત્યાં જ ગાળ્યા. આ પ્રભુતામાં પગલાં કહેવાય કે પશુતામાં.
આજનો માણસ પદાર્થોની પાછળ પાગલ બન્યો છે માટે જ રખડી રહ્યો છે. પણ પરમાત્માની પાછળ પાગલ બનો તો સંસાર સમાપ્ત.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org