________________
૧૫૩ પર લાત મારે કોણ ? રાણી કે રાજકુંવર આ બે સિવાય કોઈની તાકાત નથી. માટે તેમને તો હીરા-મોતીથી મઢવા જોઈએ. રાજાએ જુવાનીયાઓને કહ્યું કે જુઓ, આ રીતે વિચાર કરીને જવાબ આપવો જોઈએ. તમે મંત્રી પદને યોગ્ય નથી. આ વૃદ્ધો જ યોગ્ય છે.
માણસ જેનો આશરો લે છે તેવો બને છે. ગમે તેવું મધુર પાણી હોય પરંતુ તેનો મીઠા સાથે સંસર્ગ થાય તો તે કેવું ખારું ઝેર બની જાય છે. જો સાકરની સોબત કરે તો ? મીઠું બને ને ! પરિવર્તનશીલ જગત - સુબુદ્ધિ મંત્રીની કથા
એક સુબુદ્ધિ નામનો મંત્રી હતો. શ્રાવકધર્મને પામેલો હતો. નામ તેવા જ ગુણોને ધરાવનાર હતો. રાજ્યના મંત્રી જેવો હોય તે પ્રમાણેનું રાજ્ય રહેતું. મંત્રીના આધારે જ રાજ્ય ચાલતું. રાજા મંત્રીલોચના કહેવાતા. તે કાંઈ રોજ બહાર કયાંય ફરવા નીકળે નહીં, મંત્રી જ બહારનું ધ્યાન રાખે અને સાચા સમાચાર રાજાને આપે. મંત્રી સારા હોય તો રાજ્ય જલ્દી ઉંચુ આવે. એક વખત રાજા અને મંત્રી બન્ને બહાર ફરવા નીકળે છે. ગામની બહાર મોટો ખાડો હતો. જ્યાં ગામની આખી ગટર ઠલવાતી હતી. ત્યાંથી રાજા અને મંત્રી બને પસાર થાય છે. ખાડામાંથી ભયંકર દુર્ગધ આવી રહી છે. રાજાએ નાક દબાવ્યું. મંત્રી તો તેવી સ્વસ્થતાથી ત્યાંથી આગળ ચાલ્યો. રાજાએ થોડા દૂર જઈને કહ્યું કે મંત્રીશ્વર ! ત્યાંથી નીકળતી દુર્ગધથી મારું તો નાક ફાટી ગયું. તમને કાંઈ જ ન થયું એમ કેમ? મંત્રી કહે છે કે રાજન્ ! જગતના બધા જ ભાવો પરિવર્તનશીલ છે. આજની ખરાબમાં ખરાબ વસ્તુ કાલે સારી બની જાય છે. અને કાલની સારામાં સારી વસ્તુ આજે ખરાબ બની જાય છે. સુંદરમાં સુંદર ભોજન વિષ્ટારૂપે બની જાય છે. સારામાં સારું કપડું સમય જતાં ચો-ગાભો બની જાય છે. વેસ્ટમાંથી બેસ્ટ અને વેસ્ટમાંથી વેસ્ટ આવું તો ચાલ્યા જ કરે છે. ગીતામાં પણ શ્રીકૃષ્ણે કહ્યું છે કે –
अपि चेत् सुदुराचारो भजते मामनन्यभाक् । साधुरेव स मन्तव्यः सम्यग् व्यवसितो हि सः ॥ દુરાચારીમાં દૂરાચારી માણસ પણ મને જો અનન્ય ભાવે ભજે તો તે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org