________________
૧૩૬
મરી ગયા.. વિમો ઉતરાવેલો હોય તો બે-પાંચ લાખ મળે અથવા તો સરકાર તરફથી પાંચ-પચ્ચીસ હજારની મદદ મળે.. બધો ઉહોપોહ શાંત... પણ શાસ્ત્રકારો કહે છે કે આ જન્મ તો મહાકિંમતી છે. એની કિંમત તો કોઈ આંકી શકે જ નહીં.
૬. વ્યુત્સર્ગ - વૈભવી પદાર્થોનો સંક્ષેપ. આહારનો તપ પહેલાં કહી ગયા હવે વ્યુત્સર્ગ એટલે ઉપકરણોનો તપ. ઓછામાં ઓછાં વસ્ત્રો, અલંકારો, ફર્નિચરો રાખો. આજે આ તપ બિલકુલ લુપ્ત થઈ જવાના કારણે ઉદારતા આવતી નથી. પૈસો અને વાત જીરવી શકાતાં નથી. આ બન્નેને જીરવવાનું કામ ખૂબ જ અઘરું છે. કોઈની વાત સાંભળી કે આપણને ચટપટી લાગે કે કયારે હું કોઈને કહી દઉં ! પૈસો પણ તેવી જ ચીજ છે. એ આવે કે કાં તો બંગલાની શોભામાં કાં તો તનની શોભામાં ગમે ત્યાં નાંખે જ છૂટકો. પણ જો ભોગો કાબૂમાં આવી જાય તો એ બધો પૈસો દીન દુઃખીમાં ખર્ચ શકીએ. વ્યુત્સર્ગ શું કામ કરે છે તે પર એક કથા આવે છે. એકના પુણ્યથી અનેક બચી ગયા....!
કમલપુર નામના નગરમાં કમલસેન નામનો એક રાજા હતો. તે નગરમાં એક નિમિત્તિયો આવ્યો. જૂના જમાનામાં નિમિત્તિયાઓ ઘણા રહેતા. એમની સાધના પણ જબરી રહેતી. બધું કાંઈ ચોપડીમાં લખેલું ન હોય. કોઈ મંત્રની સાધના દ્વારા તો કોઈ ગુરુની આરાધના દ્વારા સચોટ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરતા. વૈદ્યો પણ એવા હતા કે તમારી નાડી જોઈને જ કહી દે કે તમે શું ખાધું છે? કેટલાક તો ચહેરા પરથી જ રોગ પારખી લે. આ બધી સાધનાઓ અત્યારે સાવ લુપ્ત બની ગઈ છે. નિમિત્તિયાઓ જે કાંઈ કહે તે ખોટું પડે જ નહીં. એવું સચોટ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરેલું હતું. રાજસભામાં નિમિત્તિયો આવે છે. રાજાએ તો સ્વાભાવિક જ પૂછયું કે બોલો તમારા જ્ઞાનમાં હમણાં શું જણાય છે ? નિમિત્તિયાએ જ્ઞાનના બળથી કહ્યું કે ૧૨ વર્ષનો ભયંકર દુકાળ પડશે. તમારે જે બંદોબસ્ત કરવો હોય તે કરી લેજો . આ સાંભળીને રાજા ચિંતાતુર બની ગયો. પ્રજાને બાર-બાર વર્ષ સુધી બચાવવી કેવી રીતે ? બધા ઉદાસ બની ગયા. સંગ્રહ પણ કેટલો કરી શકાય? અન્ન-પાણી કેટલાં સંઘરવા. તો શું કાંઈ દેશ છોડીને ચાલી નીકળવું ? એ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org