________________
૧૩૩
છે. પોતાના જ મુખે પોતાની ભૂલનો સ્વીકાર કરતાં માણસને અહં નડે છે. પ્રથમ તો તેને પોતાની ભૂલ દેખાતી જ નથી. ભૂલ દેખાવી અને તેનો સ્વીકાર કરવો ઘણું કઠિન છે. ચંડકોશિયો નાગ શેમાંથી બન્યો ? ઋષિના ભવમાં ભૂલની માફી ન માંગી તેમાં જ ને ! ભૂલ કેટલી નાનકડીને સજા કેટલી મોટી ! માટે તો કહેવાય છે કે સ્વીકારમાં સુખ ઈન્કારમાં દુઃખ..
...
૨. વિનય :- વિનયને આરાધવો ઘણો મુશ્કેલ છે. બધાને એમ જ છે કે ‘હું કાંઈક છું’ આ સૂત્ર જ બધાના મગજમાં રમતું હોય છે. આ સૂત્રને દૂર કરવા માટે વિનય ખૂબ જ જરૂરી છે. મગજને પહેલાં ખાલી કરો પછી જુઓ અરિહંતાદિ નવપદોનો પ્રકાશ કેવો સંચરે છે ? વળી વિનય એટલે આઠે કર્મોનું વિનયન (દૂર કરવાનું કામ) કરે તે...
૩. વૈયાવચ્ચ - પ્રાયશ્ચિત કદાચ જીવનમાં આવે. અરે ! વિનય પણ આવે છતાં પોતાના શરીરને નમાવવું ખુબ જ દુષ્કર છે. સેવાધર્મ: પરમાદનો યોગિનામપ્યગમ્યઃ। યોગિઓને સાધના કરવી સુકર છે પણ સેવાધર્મ ખૂબ કઠિન છે. સાધનામાં તો મનને એકાગ્ર જ બનાવવાનું છે જ્યારે આમાં તો મનનો ભોગ આપવાનો છે. ઈચ્છાઓનો ભોગ આપવાનો છે. સેવા કયારેય નકામી જતી નથી. આ ગુણ અપ્રતિપાતિ છે. આ તપથી અનંતા જન્મોના કર્મો પણ ખતમ થઈ જાય છે. ઋષભદેવ ભગવાનના પૂર્વજન્મની વાત છે. બાહુબલિ બલ અક્ષયકીનો
પીઠ અને મહાપીઠ તથા બાહુ અને સુબાહુ નામના આ ચાર ઋષભદેવ ભગવાનના શિષ્યો હતા. પીઠ અને મહાપીઠ ભણવાનું જ કામ કરતા. ચૌદ પૂર્વધારી હતા. જ્યારે બાહુ-સુબાહુ બન્ને વૈયાવચ્ચનું કામ કરતાં, પાંચસો સાધુઓને ગોચરી-પાણી પૂરી પાડતા. તેમની પગચંપી વગેરે કરતાં. ભગવાન બાહુ-સુબાહુના કામની પ્રશંસા કરતા. આ પ્રશંસા પીઠ-મહાપીઠથી સહન ન થઈ. તેમણે મનમાં વિચાર્યું કે બધે કામ જ વહાલું છે. અમે રાત-દિવસ મગજની કસરત કર્યા કરીએ છીએ તો અમારી પ્રશંસા નથી કરતાં ને આ બન્નેની પ્રશંસા કરે છે. મનમાં એટલો વિચાર આવતાં જ પટકાયા. પહેલા ગુણઠાણે પહોંચી ગયા ને ત્યાં સ્ત્રીપણું બાંધ્યું. બન્ને કાળ કરીને બ્રાહ્મી- સુંદરી બન્યા. અને સાધુઓની વૈયાવચ્ચ કરનાર બાહુ-સુબાહુ કાળ કરીને ભરત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org