Page Text
________________
૧૩૨ શરીરને જરાયે શ્રમ ન પડવો જોઈએ. એક દાદરો પણ એમને ચઢવાનો નહીં. એના માટે લીફ તૈયાર હોય. શાસ્ત્રકારો કહે છે કે બીજો કોઈ શ્રમ ન હોય તો છેવટે દહેરાસરમાં જઈને ૧૦૦ ખમાસમણાં આપવા. કાયા પ્રમાદી બને એટલે મન તો પ્રમાદી બને જ અને પછી આળસુ મન વિકલ્પોના જાળાં ગૂંથીને કર્મો બાંધ્યા કરે. કાયફલેશને પણ તપ ગણવામાં આવ્યો છે. પ્રતિક્રમણ વગેરેમાં ક્રિયાઓ ઉભા-ઉભા કરવી. અમારે લોચનું કષ્ટ હોય છે. આ બધું કાયફલેશ છે.
૬. સલીનતા - આપણું ચિત્ત બહાર જ ભટકી રહ્યું છે. તેને અંદર તરફ વાળીએ તો જ પરમાત્મા મળે. બહાર ભટકતા ચિત્તને અંદર વાળવું તે મોટું તપ છે. કાચબાનું ઉદાહરણ આવે છે. કાચબો પોતાના બધા અંગોને અંદર સંકોચી લે છે પછી તેના પરથી ગાડું પસાર થાય ને તો પણ કાચબાને વાંધો ન આવે. તેમ આપણે પણ આપણી પાંચ ઇન્દ્રિયોને સંકોચી લેવાની છે. પાંચ ઇન્દ્રિયો બહાર ભટકી રહી છે. તેને આ તપ દ્વારા અંદર વાળો. પરબ વન વ્યતૃત્વ સ્વયંભૂ 1 વિધાતાએ પાંચે ઈન્દ્રિયોનો પ્રવાહ બહાર તરફ વાળ્યો છે. આંખ તો બહારનું જ જુએ છે ને એમાં આનંદ મેળવે છે. તેમ કાન બહારનું જ સાંભળે છે. અંદરથી ઉઠતા અવાજને દબાવી દે છે. જો આ બધી ઈન્દ્રિયોને અંદર તરફ વાળવામાં આવે તો ઘણા ફલેશોમાંથી મુક્તિ મળી જાય, આ બધી વિટંબણાઓ ઈન્દ્રિયોના વિષયોને મેળવવા માટેની જ છે ને ! ઈન્દ્રિયો જેટલી ઉપયોગી છે તેટલી જ ખતરનાક છે. બાહ્ય તપનો મુખ્ય સંબંધ જીવા સાથે છે. જ્યારે અત્યંતર તપનો મુખ્ય સંબંધ આત્મા સાથે છે. અત્યંતર તપના છ પ્રકારો
૧. પ્રાયશ્ચિત્ત. ૨. વિનય. ૩. વૈયાવચ્ચ. ૪. સ્વાધ્યાય. ૫. ધ્યાન. ૬. વ્યુત્સર્ગ.
૧. પ્રાયશ્ચિત્ત - બહારનો તપ તો લોકોને દેખાય. તમે ઉપવાસ કરો કે એકાસણું કરો તેની લોકોને ખબર પડે પણ અભ્યતરતપને તો વ્યક્તિ પોતે જ જાણે. પ્રાયશ્ચિત એટલે પ્રાયે કરીને ચિત્ત શુદ્ધ કરે છે. કોઈપણ પાપ કર્યા પછી તે પાપને ગુરુ પાસે જઈને કહેવું તે ઘણું દુષ્કર છે. પોતાની મેળે પોતાની ભૂલનો સ્વીકાર કરવા કોઈ તૈયાર થતું નથી. સ્વીકાર એજ મોટી બાબત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004820 |
| Book Title | Guruvani 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jambuvijay |
| Publisher | Jinendraprabhashreeji |
| Publication Year | |
| Total Pages | 228 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 10 MB |