________________
૧૨૭
તો આવું ઘણું છે. જ્યાં ચમત્કાર ત્યાં નમસ્કાર.
૩. વિચિકિત્સા - ધર્મ સંબંધી ફળનો સંદેહ. હું આ અનુષ્ઠાન કરું છું અથવા આ તપ-જપ કરું છું તેનું ફળ મને મળશે કે કેમ ?
૪. મિથ્યાદૃષ્ટિની પ્રશંસા - મિથ્યા ધર્મની અથવા ધર્મની જાહેરમાં પ્રશંસા ન કરવી. કારણે કે તેનાથી જેને સત્યાસત્યનું ભાન નથી તેવા જીવો આ સન્માર્ગને છોડીને મિથ્યા ધર્મોમાં ફસાઈ જાય છે.
૫. મિથ્યાત્વીનો પરિચય :- મિથ્યાધર્મીઓનો ગાઢ પરિચય ન કરવો. આ વાત બધાને લાગુ પડતી નથી. જેઓ દેખાદેખીથી જ આ ધર્મને વળગી રહેલા છે તેવાઓને માટે છે. નાના કુમળા છોડને જ વાડની જરૂર હોય છે કાંઈ મોટા વૃક્ષોને વાડની જરૂર નથી. અજ્ઞાની જીવો સત્યમાર્ગથી ભ્રષ્ટ ન થઈ જાય, માટે મિથ્યાદૃષ્ટિઓનો પરિચય કરવો નહીં.
આ પાંચે સમ્યક્ત્વને દૂષિત કરતા હોવાથી તેને સમ્યક્ત્વનાં દૂષણો કહ્યાં છે. પંચ પરમેષ્ઠિ મળ્યા પછી તેમાં રુચિ થવી એજ મહત્ત્વની છે. જો પંચ પરમેષ્ઠિ પર આપણને વધારે રૂચિ છે તો સમજવું કે આપણી પાસે સમ્યગ્દર્શન છે. જ્યારે સાચું સમ્યગ્દર્શન થાય ત્યારે એને એવું લાગે કે અનંતા જન્મોમાં જે આંખ મને મળી નહોતી તેવી દિવ્ય આંખ મને મળી છે. ભગવાનનો માર્ગ આ દિવ્ય આંખ દ્વારા જ જોવા મળશે. ચર્મચક્ષુથી નહીં જોવાય. અને એ ચક્ષુ શાસ્ત્રોના અધ્યયન દ્વારા અને તેમાં શ્રદ્ધા દ્વારા જ મળે છે.અરિહંત પરમાત્માના મૂળમાં પણ સમ્યગ્દર્શન જ છે. સમક્તિ પ્રાપ્તિ થયા પછી જ તેમના ભવોની ગણતરી થાય છે. જ્ઞાન અને ચારિત્ર તેનું મૂળ છે. સાતમું પદ - ‘નમો નાણસ્સ'
સમ્યગ્દર્શનના પાયા પર જ શાસનનો મહેલ ઉભો છે પણ તેના મૂળમાં તો જ્ઞાન જ છે. જ્ઞાન એ પ્રકાશ છે.જીવનમાં અનાદિકાળથી પથરાયેલા મોહના અંધારાને દૂર કરનાર છે. દશવૈકાલિકમાં આવે છે - પઢમં નાણું તઓ દયા.’ પ્રથમ જ્ઞાન અને પછી દયા. અજ્ઞાનીને શી ખબર પડે કે હિંસા શેમાં છે ને અહિંસા શેમાં છે ? હેય શું છે ને ઉપાદેય શું છે ? જ્ઞાન હોય તો જ ખ્યાલ આવે.
કોઈ મકાનમાં સોય ખોવાઈ ગઈ. હવે તેને શોધવી કેવી રીતે ? પણ જો સોય દોરામાં પરોવાયેલી હશે તો શોધતાં વાર લાગે ખરી ? તેમ આપણો
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org