________________
८४
મહાપુરુષો જેને છોડવાનું કહે છે તેને આપણે મજબૂત રીતે પકડી રાખીએ છીએ. જ્યાં સુધી આપણને આ બધું મિથ્યા છે એવું ભાન નહીં થાય ત્યાં સુધી આપણે આ સંસારમાંથી બહાર નીકળી શકવાના નથી. કદાચ સાચી દૃષ્ટિ પ્રાપ્ત થાય તો પણ આપણે એને સ્વીકારી શકતા નથી. શ્રાવકે નવકારશી ચઉવિહાર કરવા જોઈએ. આપણે આ જાણીએ છીએ છતાં તમને કહેવામાં આવે કે ભાઈ આટલો નિયમ લો. આખો દિવસ ખાવાની છૂટ પણ સૂર્યોદય પહેલાં અને સૂર્યાસ્ત પછી ત્યાગ, છતાં તૈયાર થાય છે ખરા ! આ વિરતીનું બંધન આપણને ગમતું નથી. અવિરતીમાં જ આપણને રસ છે. ઘણા લોકો કહે કે સાહેબ અમે કરીશું પણ નિયમ નહીં લઈએ. હરાયા ઢોરની માફક ફર્યા કરીએ છીએ. અરે ! તમારા ભલા માટે તમને કહીએ કે ભાઈ! મસાલા ન ખાઓ. છતાં સ્વીકારો છો ખરા ? “નાથ વિનાનો બળદ અને નિયમ વિનાનો મરદ બને નકામા છે. નાથ વિનાનો બળદ હોય તે આખલા જેવો થઈને જ ફરે ને ! પ્રતિક્રમણની શરૂઆતમાં ફલાણાને આવવા દો એમ કરતાં વાટ જૂએ ને પારતી વખતે કાઉસગ્નમાં કોઈને થોડી વાર લાગેને તો ઝટપટ પારીને ઉભો થઈ જાય. જાણે છૂટયા જેલમાંથી, છૂટ્યા જેવો હાશકારો થાય છે. કારણ કે આપણને અવિરતી બહુ ગમે છે. લેતી વખતે વાટ જોશે પણ પારતી વખતે તો તે એવો અકળાઈ ગયો હશે કે પારીને ઝટપટ ઘર ભેગો... જ્યારે સાચી સમજણ આવશે ત્યારે તેને સંસાર છોડતાં એમ થશે કે હાશ છૂટયો. આપણને સામાન્ય નિયમ પણ લેવો ગમતો નથી. જૂઠું ન બોલાય, હિંસા ન કરાય, ચોરી ન કરાય, વિશ્વાસઘાત ન કરાય, છેતરી ન શકાય. આ બધું તો જીવનમાં સ્વાભાવિક જ વણાયેલું હોવું જોઈએ. એના બદલે ઉલટું છે. મિથ્યાદૃષ્ટિના કારણે તથા અવિરતીના કારણે આપણા માટે સંસાર તરવો ખૂબ જ મુશ્કેલ બની ગયો છે. મિથ્યાનું આવરણ એટલું બધું ગાઢ છે કે આપણને આપણામાં રહેલો ક્રોધ અને માનની ભૂખ આપણને દેખાતાં નથી. નામ અને માનની પાછળ આ દુનિયા પાગલ બની છે. સમુદ્રમાં ચાર પાતાળ કળશો હોય છે. જેમાં વાયુ ભરાવાથી સમુદ્રમાં એકદમ ભરતી આવે છે. તેમ આ સંસારરૂપી સમુદ્રમાં ક્રોધ-માન-માયા-લોભ રૂપી ચાર
tional Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org