________________
૭૨ ]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
મત્રો-માદ: ચદ્ર
જ્યો--ચત્રરૂ:-વાળને પકડવા ાયમી-દાચળ:-કાચતા મણિ રચયં--તમ-૨૫ -ચાંદી
યાર્ડ-નાપતિ:--બ્રહ્મા,
કુંભાર
રસાયનું–સાતમ્મૂ– પૃથ્વી-જમીન-તું તળ~ભાષામાં ‘સાતાળ’
પાયાનું-ધાતાજી-પાતાળ મયો--મન:-મદન–કામદેવ
થા-વા—ગદા
નયનયનમ્——તેણ-આંખ
તા. ચાલુ: દયાળુ રાયા-હાથમ-કાંતિ
નીચેના શબ્દોમાં જ ચાન વગેરે લેપાયા પછી શેષ મ વ રહેતા નથી તેવી ત્યાં ય શ્રૃતિ થઈ નથી.
સરળો-રાજુનમ્-પક્ષી અથવા શત્રુન
વળો-વ્રશુળ:-વધારે ગુણવાળા
વ–સુરમ્—ધણું
રાત્રે-રાખીવમ્ કમળ નિયો-નિવૃત્ત:-હણાયેલા
નિનઓ-નિનય:, નિનાTMઃ-નિનાદ–અવાજ
વા વાયુ:-વાયુ ફૈ-વિ:-કવિ
નીચેના શબ્દોમાં 1 ચ ન વગેરે આ વણુ પછી આવેલા નથી તેથી ચ શ્રુતિ ન થઈ. જેમકે—
હોબત્ત–હોવ ત્ય—લાકનું
ટેકરો ફેવર:-દેવર-દે-પિતના નાના ભાઈ
કાઈ કાઈ પ્રયાગમાં એ ‘અવણ''ની વચ્ચે ‘અર્ન' નથી હોતા ત્યાં પણ ચ શ્રુતિ થઈ જાય છે. જેમકે-વિચઃ-પતિ-પીએ છે—આ પ્રયાગમાં ૬, ૬ વર્ણ પછી આવેલે। નથી પણ વર્ન પછી આવેલ છે છતાં ય શ્રૃતિ થઈ ગઈ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
