________________
૪૩૪ ]
સિદ્ધહેચ'દ્ર શબ્દાનુશાસન
सर्वस्य साहः वा ||८|४|३६६॥
સર્વે શબ્દને બદલે અપભ્રંશ ભાષામાં સદ્ શબ્દ વિકલ્પે વપરાય છે. સાદુ અને સઽ તથા સૌ એ રૂપે! સરખાવવાં જેવાં છે. સર્વ-સાદ+સિસાહ+૩-માદુ, સવ્વુ-બધા સર્વ:
साहु व लोउ तडफड वड्डत्त हो तणेण ।
पणु पर पाविअ हत्थे मोक्कलडेण ॥ ४६
सवेऽपि लोक तडफड - प्रस्पन्दते वृद्धत्वस्य महत्त्वस्य संबन्धाय-हेतवे । વૃદ્ધામય-મઢયું-૧ પ્રાચ્યતે તેન મુમ—મુદ્રસેન ॥
બધાય લેાકા વડાઈ-મેાટાઈ–મેળવવાના હેતુને લીધે તરડે છે પણ જે હાથ માકળે!-ઉદાર-હાય તા મેટાઈ પામી શકાય છે.
દેહામાં વકૃત્તળો તનેજ આ મે પદમાં પહેલું પદ ષષ્ઠી વિભક્તિવાળુ છે અને બીજુ સબંધસૂચક તળેળ પદ તૃતીયા ત્રિભક્તિવાળું છે. તૃતીયા ‘હેતુ’ના અની સૂચક છે તેથી અહી ‘હેતુને લીધે' અદર્શાવેલ છે.
તાપ એ છે કે મેટાઈ મેળવવાના હેતુને આગળ કરીને બધા લોકો તરફડે છે અર્થાત્ મેટાઈ મેળવવા સારુ બધા જ ઉપરતળે થાય છે-ફાંફા મારે છે. પશુ મોટાઈ મેળવવાનું મુખ્ય સાધત ઉદારતા ગુણુ છે છતાં તે ગુણન કાઈ ભાગ્યે જ અપનાવે છે.
શિમલાફ -વળૌવા ૮૧૪૧૨૬૭
નિમ્ શબ્દને બદલે અપભ્રંશ ભાષામાં દારૂ અને વળ એવાં એ રૂપે વિકહપે
અને છે.
પ્રથમા–શિક્+ ્યા', −િકાણુ ?
જિમ્મૂ ત્રળુ, િઅથવા કો-ક્રાણુ ?
દ્વિતીયા—વિમ્બન્—ાફ, કિાને ? ત્
,,
મૂ+ગમ્—વળ, - ''
તૃતીયા-મ્િ+મા-ઝાડ, વિમ્ ન-કાતા વડે, કયા હેતુ વર્ડ, किम्+आ-कवणेण
'જયારે જ્વળ અને ારૂ પ્રયાગ ન થાય ત્યારે સજ્જ થાય’—એ હકીકત જણાવવા તમામ રૂપે! સાથે Çિ રૂપ બતાવેલ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
