Siddhahemshabdanushasana Part 3

SR No.: 004814
Original Sutra Author: N/A
Author: Bechardas Doshi
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1978
Total Pages: 534
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 448

લધુકૃષિ-આઇટમ અડયાય-ચતુર્થ પાદ
[૪૨૭
हि 'कप्पिज्जइ सरिण सरु छिज्जइ खरिंगण खग्गु । तहिं तेहइ भड-घड-निवहि कंतु पयासइ मग्गु ॥ यत्र कल्प्यते-कृत्यते-शरेण शरम् छिद्यते खनेन खड्गः । तस्मिन् तादृशे भटघटानिवहे कान्त: प्रकाशते मार्गम् ।
જે રણસંગ્રામમાં બાણ વડે બાણું કપાય છે તથા ખાંડા વડે ખાંડું છેદાય છે તેવા પ્રકારના સૈનિકોની ઘટાવાળા ટોળામાં–તેવા પ્રકારના સૈનિકોની ભારે ભીંસવાળા તે રણસંગ્રામમાં-કંચ માર્ગને પ્રકાશિત કરે છે એટલે તેવી કાપાકાપીની ભીડમાં પણ તે માર્ગને કાઢતો ચાલ્યા જાય છે.
एकहिं अक्खिहिं सावणु, अन्नहिं भद्दवउ । माहउ महिअल-सत्थरि, गंड-स्थले सरउ ॥ ३८ अंगिहिं गिम्हु, सुहच्छीतिलवणि मग्गसिरु । तहे मुद्धहे मुह-पंकड़ आवासिउ सिसिरु ।। ३९ एकस्मिन् अक्ष्णि श्रावणः अन्यस्मिन् भाद्रपदः । माघक: महितलम्र तरे गण्डस्थले शरत् । अङ्गे ग्रीष्मः सुखासिकातिलवने मार्गशिराः । तस्य। मुग्धाया मुखपजे आवासित: शिशिरः ।
વિજોગણ નારીની એક આખમાં શ્રાવણ-વર્ષાઋતુ-અને છે બીજી આંખમાં ભાદરવો–શરદ–છે એમ બન્ને આંખમાંથી પાણી ટપક્યા કરે છે. પથારીમાં–મહિનળભેંયતળ–ઉપર બિછાવેલ પથારીમાં એટલે ભયપથારીમાં મહામાસ-શિશિરછે, ગાલ, કાંસના ફૂલની પેઠે ફિક્કા પડી ગયેલા છે તેથી ત્યાં–ગાલની આસપાસના ભાગ ઉપર–શર૬ ઋતુ છે. અંગમાં કામનો તાપ છે તેથી ત્યાં ગ્રીષ્મ-ઉનાળો–છે. સુખાસનરૂપ તલના વનમાં ભાગારહેમંત-છે એટલે જેમ માગશર મહિનામાં તલનાં વન બધા જ વઢાઈ જાય છે તેમ આ વિયોગી મુગ્ધા સ્ત્રીના સુખાસનનેસુખે બેસવાની સ્થિતિને-ઉચ્છેદ જ થઈ જ થી–સુખને નાશ થઈ જવાથી તે થરથરતી રહે છે–તેથી તે-મુગ્ધા સ્ત્રી-ના મુખકમળ ઉપર શિશિર ઋતુને આવાસ છે એટલે તે મુગ્ધા સ્ત્રીનું મુખડું કરમ િઈ ગયેલ છે. ૧. સં૦ પૂ–––જાદૂ ધાતુ સાથે ૬ રૂ૫ની સરખામણી કરી શકાય પણ ૨૬
ના અર્થ સાથે “કાપવા અર્થનો મેળ બેસે નહીં. તેમ છતાં Iટાકારપેલા સૂત્ર પ્રમાણે ધાતુના અનેક અર્થો હોય છે' એ ન્યાયે કરચતે પદ પણ વાપરી શકાય. વાહમામદાર કોશમાં ૬-૬ ધાતુને અથ કાપવું' પણ આપેલ છે તેથી અહીં શિષ્યતે પણ બતાવેલ છે.