________________
લધુવૃત્તિ-અષ્ટમ અધ્યાય-ચતુથ પાદ
૪૩
શરીરમાં જ્યાં હૃદયનુ સ્થાન છે તે ભાગમાંથી જ સ્તને બહાર નીકળ્યા એટલે આ નીચેના દોહામાં આવી કલ્પના કરેલ છે~~
હું લેકે ! જે સ્તતા પેાતાના જ હ્રદયને ફાડી નાખીને બહાર આવેલ છે. તેમને પરાઈ પારકાતી–બીજાની—યા શેતી આવે ? માટે તમે પેાતે જાતે જ તે બાલાથી–જુવાનડીથી—યેતો અર્થાત્ તમે પાતા વડે પેાતાની જાતને સંભાળી રાખજો. કારણ કે હવે ખાલાનાં સ્તને વિષમ થઈ ગયાં છે–વિશાળ થઈ ગયાં છે–મર્યાદા બહાર ગયાં છે.
ચર્-ગામો: દુઃ ગાગરૂપી
સ્ત્રીલિંગી નામને લાગેલા પાંચમી બહુવચનના સૢ ને બદલે અને પછી બહુવચનના મામૂ ને બદલે અપભ્રંશ ભાષામાં ુ પ્રત્યય વપરાય છે.
વયંસિયા+મ્યમ્--વયંસિઅ+દુ-વયંસિ‰ાઁ-સરખી ઉમરની સખીઓથી વયસ્યામ્ય: વયંસિયા+મામ્-વયંસિઞ+દુ-ચંતિઞદુ-સરખી ઉંમરની સખીઓની વચ્ચે
वयस्यानाम्
भल्ला हुआ जु मारिआ बहिणि ! महारा कंतु । लज्जेज्जंतु वयंसिअहु जइ भग्गा घरु एंतु ॥ ३२ મદ્ર મૂત થતુ મારિત: નિત્તિ ! મય જાન્ત: अलजिष्ये वयस्यानां यदि भग्नः गृहम् ऐयत् ॥
જેણીના પતિને યુદ્ધમાં મારી નાખવામાં આવેલ છે તેણી પેાતાની સખીને કહે છે—હું બહેન ! ભલું થયું કે, મારા પતિ લડાઇમાં જ ભરાઈ ગયા— મારા પતિને લડાઈમાં જ મારી નાંખવામાં આવ્યા. જો મારા પતિ લડાઈમાંથી ભાગીતે ઘર તરફ્ આવત તા હું સરખેસરખી વયવાળી સખીઓથી કે સખી વચ્ચે લાજી મર્ત-શરમની મારી મરી જાત.
4
આ દોહામાં ‘ જીજ્ઞેત્રંતુ ' અને · તુ ' એ અને ક્રિયાપદા ક્રિયાતિપત્તિનાં રૂપે છે. જુએ ૮।૩।૧૮૦)
ઢે છે ।।૮।।૧૨।
સ્ત્રીલિંગી નામને લાગેલા સપ્તમીના એકવચન ને બદલે અપભ્રંશ ભાષામાં ઉર્દૂ પ્રત્યય વપરાય છે.
મહિ+f---મહિદ્દેિ-મહૅિન્દુિ-મહિમાં-પૃથ્વીમાં-પૃથ્વી ઉપર-જમીન ઉપર. એ જ રીતે બીન ઉદાહરણા આ પ્રકારે સમજી લેવાં.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
