________________
તૃતીય એવી માગધી ભાષાનું વ્યાકરણ
૩. માગધી ભાષા ;
પ્રાકૃત ભાષા કરતાં તથા શોરસેની ભાષા કરતાં માગધી ભાષામાં જે કાંઈ વિશેષતા છે તે આ નીચેનાં સૂત્રેાય બતાવવામાં આવે છે
અતઃ ર્ સૌ કુંસિ માધ્યામ્ ૮૦ા૨૮ના
પહેલી વિભક્તિનું એકવચન સિ પ્રત્યય લાગ્યા હૈાય ત્યારે નરજાતિમાં અકારાંત નામના અકારના માગધી ભાષામાં કાર કરવું.
માગધી
અ
एशे मेशे
एशे पुलिशेकरेभि भंते !
करेमि मंत મિ માંતા !
પ્રાકૃત एसो मेसो
एसो पुरिसो
નિઠ્ઠી-નિÎ-નિધિ-નિધિ: । રી-હા-હાથ-૧૨। । [1-frō1-પવત-ff: -।
આ ટે
આ પુસ્ત– હે ભગવંત!
હું કરું છું
આ ત્રણે ઉદાહરણેામાં શબ્દ કારાંત નથી તેથી આ ન-ગ-પાણી-ગજ્મ-આ શબ્દ
Jain Education International
સસ્કૃત
:-મેષ: एषः पुरुषः करोमि भदन्त !
લાગે.
નિયમ કારાંત તે છે પણ પુલિંગમાં નથી તેથી આ નિયમ ન લાગે.
આ ગ્રંથેામાં વૃદ્ધ પુરુષાએ કહ્યું છે કે પોરાળમઢમાપનાસાનિયયં દૈવજ્ઞ મુર્ત્તપુરાતન–પુરાણાં-સૂત્રેા અર્ધમાગધી ભાષામાં નિયત છે—એ વિધાન, પ્રાયઃ કરીને સ્ તે કરવાના વિધાનને અનુલક્ષીને સમજવાનુ છે પણ ૮૧૪૨૮૮ સૂત્રથી માગધી ભાષા અંગે જે જે વિધાન કરવાનાં છે તે વિધાનેને આશ્રયીને વૃદ્ધોનું ઉપયુ ત વિધાન સમજવાનુ નથી, એટલે કે ૨ ને ૭, સ તેરા, તથા છ ને ટ તથા ફ્ક અને ર્થ ના સ્ત વગેરે વિધાતેને લક્ષ્યમાં રાખીને ઉપરનું આ વિધાન નથી એમ સમજવાતુ છે અર્થાત એક ૬ સિવાયનાં માગધી ભાષા માટેનાં બીજા વિધાને અર્ધમાગધી ભાષામાં પ્રાય: વપરાયાં જણાતાં નથી.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
