________________
લધુવૃત્તિ-અષ્ટમ અધ્યાય-ચતુર્થ પાદ
[૨૭૦
આ રીતે વિવિધ પ્રત્યય લાગીને ધાતુનાં હજારે રૂપ થાય છે અને સંસ્કૃત ધાતુની પ્રક્રિયા પ્રમાણે પ્રત્યાયનો લેપ, આગમ વગેરે વિધિ આ ધાતુઓ અંગે થાય છે. १८८० कथ वाक्यप्रबन्धे ।
આ ધાતુ પાણિનીય ધાતુ પાઠમાં પણ છે અને ધાતુ સાથે અહીં જણાવેલા સંખ્યાનંબર તે હેમ ધાતુપાઠના જ છે તથા આ રથ ધાતુ કય કારાંત છે.
સુણે વિરઃ મટાકાર “દુઃખ કહેવું” એવા અર્થમાં થ ને બદલે ગિર ધાતુ વિકલ્પ વાપરવો.
સુંદરવું યતિ ને બદલે વિરડુ–દુ:ખને કહે છે.
ગુજુલે સુકુ-દુપુછા: ૧૮૪૪માં નાબૂ (૩૪૫) ધાતુને બદલે શુળ, સુપુચ્છ અને સુશુ એવા ત્રણ ધાતુઓ વિકલ્પ વાપરવા. Tગુ–ગુપ્લતિ-ગુચ્છ-લુન-કુળ ઘેણું કરે છે.
ટુગુ–૩૩છેટુગુછ-ટુ છે;
પુજી ટુજી–ટુગુછ-૩૩છઠ્ઠ કે લૂપુંછ વગેરે. વૃળા શબ્દનું નામધાતુનું રૂ૫ વૃતિ થાય છે. એ છૂળથતિ સાથે આ શુ? રૂપને સરખાવી શકાય.
ટુજી અને ટુકુછ ને બદલે અનુસ્વારવાળો કુછ તથા સુjછે પણ વપરાય છે. જ્યારે અનુસ્વાર હોય ત્યારે “છે' ન વપરાય પણ માત્ર “છ” વપરાય. ७६३ गुप्-जुगुप्स् गर्दायाम् । ७६३ गुप् गोपन-कुत्सनयोः ।
સુમુક્ષ-વડ્યોઃ જીવ-વોઝ ટાકાપા મુાિને બદલે નીરવ ધાતુ વિકલ્પે વપરાય છે અને વીજ ને બદલે વોઝ ધાતુ પણ વિકટપે વપરાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
