________________
લઘુજિટમ અધયાય-તૃતીય પાદ
[૨૫૯ ર જિયારે ગતઃ યાદ ૫૮ રા૫રૂા.
ધાતુને લાગેલા જ ને જ્યારે મ, પુ તથા લેપ થાય ત્યારે ધાતુના આદિના આ કારને મા થાય છે.
–વરૂ+ળિ+ફૅ==૩+=ારૂ–પાડે છે–પાતયતિ
મળ=માર+=માર–મારે છે–મારયતિ –ફાળિ+=+Uટ્ટા -કરાવે છે-જાતિ
a[+fબ-—ખમાવે છે–સમયતિ લેપ-- ળફ = સં=જારિયં-કરાવ્યું–ારિતમ્
a[+fજરૂ=વામરૂમં=શ્વામિત્ર–ખમાયું–ક્ષમિતH વરુણ-ક્રાફિંગ કારીગરૃ-કરાવાય છેજાતે વ+-+ટ્ટ=વાર્ફમટ્ટ=વામી-ખમાવાય છે-લખ્યતે જર+f+==ારરૂકન=ારિકઝ–કરાવાય છે–જાતે
રd[+ળિ+==ામ કર્રી સ્વામિનડું–ખમાવાય છે–લચતે કરવા, વાવ, રાવડગ માં સાવિ પ્રત્યય છે તેથી તેનો જ થયો નથી.
સિંગા (સંગ્રામયતે)- આ પ્રયોગમાં સમ અને ળિ ની વચ્ચે નાનું વ્યવધાન છે, તેથી સમ્ ના આદિ મ નો મા ન થયા. અહીં ધાતુ સંપામ્ (સંગ્રામ) છે એટલે સં અંશા ધાતુરૂપ જ છે પણ ઉપસર્ગ રૂપ નથી એ હકીકત ધ્યાનમાં રાખવાની છે.
જાર-આ રૂપમાં છેછે તેનો સા ન થાય પણ આદિના મને તો માં થયેલ જ છે.
ટૂણે--આ રૂપમાં આદિમાં કાર છે ૩ કાર નથી તેથી ૩ નો આ ન થાય.
કેટલાક વૈયાકરણ ને બદલે ગાવે અને કવિ પ્રત્યય લાગ્યા હોય તો પણ મને મા કરે છે. જેમકેજર અને ટ્રાસાયિક પ્રયોગોમાં મને મા થઈ ગયો. ટ્રાસાવિમો ગળો સામઢી-શ્યામળી સ્ત્રીએ માણસોને હસાવ્યા-દાયિતઃ સનઃ
સ્થાનભ્યા.
ૌ વા દ્રારા ૧૪ો પહેલા પુરુષ એકવચનનો નિ પ્રત્યય લાગ્યો હોય ત્યારે એ કારાંત ધાતુના છેડાના મ ને વિકલ્પ મા કરે.
રા+મ=મ, દુલામિડું હસું છું–કામિ કાળક્સમિ=ગાળમિ, કાળામિ-હું જાણું છું–નાનામિ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
