________________
*-વેવસે
લધુવૃત્તિ-અષ્ટમ અધ્યાય-નૃતીય પાદ
[૨૫૩ द्वितीयस्य सि से ॥८।३।१४०॥ ત્યાર વિભક્તિના પરીપદના અને આત્મપદના બીજા ત્રિકના-ઝુમખામાં બીજા પુરુષના સયક પ્રત્ય-, થ, ૨ અને ૨, ૩, માંના પહેલા વચન સિને બદલે પ્રાકૃતમાં રસ અને સે વાપરવા તથા તેને બદલે પણ રસ અને તે વાપરવા.
દૂતિ -તું હમે છે દસ હસ- ,, , J"
વનિ-તું કંપે છે - વિવ- ,, ,, ,, F**
તૃતીય મિ દ્રારા ૨૪ સ્વાતિ વિભક્તિના પરૌપદ અને આત્માને પદના ત્રીજા ત્રિકના ઝૂમખામાં પહેલા પુરુષના નિવ, વત્, મ અતે ઇ, વટે, મ માંના પહેલા પહેલા વયન મિ અને ઇ ને બદલે પ્રાકૃતમાં મિ વાપરવો.
લામિ-હું હસું છું-હૃતામિ
વેવાનિ–હું ધ્રુજુ છું-વે બહુલ અધિકારને લીધે કેઈ કોઈ પ્રગમાં મિર્ ને સ્થાને આવેલા મિ ને બદલે એલે 5 વપરાય છે અર્થાત મિ ના કારને લેપ થઈ જાય છે. રાયનામિ ને બદલે સ% થયું–હું શક્તિમાન થાઉં છું.
ન માનિ ને બદલે ન મરે થયું-હું નથી મરતે. વઢુગાય! દરિયું – વદુલ્લાન! અથવા દે વસુજ્ઞાચક્ટ ! રાષિતું રાકનોમિ-હે બહુ જાણનારા ! રેપ કરવા માટે હું શક્તિમાન છું.
बहुषु आद्यस्य न्ति न्ते इरे ।।८।३।१४२॥ યાત્રિના પરપદના અને આભને પદના પહેલા ત્રિકમાં આવેલા ઝૂમખાના તૃતીય પુરુષ બહુવચનને ન્તિ, તે એવા જે પ્રત્યયો છે તેના સ્થાને નિત, તે, ફરે આ ત્રણ પ્રત્યે પ્રાકૃતમાં વપરાય છે. અહીં જે ક્રિયાપદના પ્રાકૃતના પ્રત્યે જણાવેલા છે તે પ્રત્યયાની પરૌપદ કે આત્મપદ એવી કોઈ સત્તા નથી, ધાતુ માત્રને આ પ્રત્યે લાગે છે.
દૃતિ–તેઓ હસે છે– સત્તિ વેવંતિ–તેઓ ધ્રુજે છે–ત્તે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
