________________
-૨૫૨]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
તે ળ વ ળે તi સમg આમ પદવિમાગ કરાય છે તે જા તથા તે
સમr એ ચારે પ સપ્તમી જ છે અને બંને વાક્યાલંકારસૂચક અવ્યય
સમજવું. તથા કાર્ષને આશ્રય લઈને તે પદને સપ્તમીનું સમજવું. કઈ ઠેકાણે પ્રથમાને બદલ દ્વિતીયા વપરાય છે— ચીસા વિ ગિળવા-ચાવાશે પણ જિનવરો–ઉત્તમ જિન - ચતૃવંશતિરપિ
બિનવાને બદલે વાવ પિ નળ રાચવીશે જિનેશ્વર-વૈતૃશનિ કપ નવર:.
અહીં રવીનં ૫૬ દ્વિતીયાંત છે. પણ ખરી રીતે વાવીä પદ જિનવરા નું વિશેપણ છે માટે તેને પ્રથમાંત જ સમજવું. (મલ્સ નામર
ચતુર્વિશતલવ-ગાથા ૫) ક્રિયાપદની સાધના
વાવહુ દ્રારારૂ૮ના સંસ્કૃત ભાષામાં વપરાતા –ાર , રાજા અને ૧ પારૂ ° પ્રત્યયના અને પ્રાકૃતમાં લોપ થઈ જાય છે.
–ારુબા, રાસા– ગુરુની જેમ આચરણ કરે છે અથવા અગુરુ
ગુરુ થાય છે-મુસિવ બાવરતિ-gીતે અથર અTE: Tદ: મવતિ–ગુજરાત વચન્દ્ર મદ્રમા, રમતમારૂ – દમદમ નહેતું ને દમદમ થાય છે
ઢોહિયારું, ઢાંઢિરાગ–અલોહિત લેહિત થાય છે–ચોદતાય . અહીં મઢના તથા ત્રિા એ બન્ને પ્રયોગોમાં 2 ને લેપ થયેલ છે. त्यादीनाम् आद्यत्रयस्य आद्यस्य इच-एचौ ॥८।३।१३९।।
ત્યાદિ વિભક્તિઓમાં પરમૈપદ કે આત્મપદના આદ્ય ત્રિનું જે પહેલું તિર, , નિત અને ત, માત, ૩જો નું તૃતીય પુરુષનું સૂચક જે ઝુમખું છે તેમાં આદિમાં તિ અને તે છે તેને બદલે ? (ર) અને ૪ (૨) વાપરવા.
દારુ, સુકા અથવા હૃતિ, દુતે–તે હસે છે–હુત
વિવરૂ, વૈવા અથવા વૈપતિ, વાસે–તે કંપે છે–રાતિ જના પ્રયોગોમાં રૂ ને બદલે તિ તથા ને બદલે તે વપરાય છે.
અને માં જે = મૂકેલે છે તે નિશાન માટે છે, તેને ઉપયોગ ૮૪૩૧૮ માં થવાનું છે. તાત્પર્ય એ છે કે જ્યાં સ્ત્ર અને પુત્ર નો ઉપયોગ કર્યો હોય ત્યાં આ જ રૂ અને ઇવ લેવા. એવી સમજણ માટે અહીં સુવું તથા ત્ માં ર્ ની નિશાની કરેલી છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
