________________
૨૪૮]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
માત્ર+સિ નાયાદિતો, માત્રા, માલ-માલાથી–માસા: માત્રા+ખ્ય નાહિંતા, માણુતા, મામા, મારા૩-માલાઓથી–માખ્યઃ મિi૩.સિ=affહંતો, ય , ગીર–અગ્નિથી–મનેઃ શનિ-ચ=સહિંતો, ગીતો, સીમા, ૩–અગ્નિઓથી–મનિમ્ન: અર્થાત આ નિયમને લીધે માાદિ તથા માનદ વગેરે રૂપો ન થાય.
૩. ૩. Iટારા૨૨૮ ગાકારાંત, કારત વગેરે નામને ૮૩૧૨૪ મા નિયમથી પ્રાપ્ત થતું ૮૩૧૧ના નિયમ દ્વારા સપ્તમી વિભક્તિના એકવચનનું જે વિધાન કરેલું છે તે સકારાંત સિવાય કોઈ નામને લાગતું નથી.
સમિતિ=ગણિમિ–અગ્નિમાં વાવ+f=વામિ -વાયુમાં-વાય. હિર–ક્રિમિ-દહીંમાં– દિન
મદુ+=+દુમિ–મધુમાં– અર્થાત સપ્તમીના એકવચનમાં nિ શબ્દનું મન, વાક શબ્દનું વાઘ દ્રષ્ટિનું કહે તથા મદુનું મટે એવાં રૂપ ન થાય.
પર રૂાર // આકારાંત, ઈકોરાંત વગેરે નામને ટાકા ૧૨૪ના નિયમથી પ્રાપ્ત ૮૩૧૪ તથા ૧૫ નિયમ દ્વારા દ્વિતીયા વિભક્તિના બહુવચનમાં, તૃતીયા વિભક્તિના એકવચનમાં
તથા બહુવચનમાં, પંચમી વિભક્તિના બહુવચનમાં અને સપ્તમી વિભક્તિના બહુવચનમાં જે ઇનું વિધાન કરેલું છે તે સકારાંત સિવાય કઈ નામને ન લાગે.
મા+રાહૂ=મારા પે-માલાઓને જો–મા: પ્રેક્ષ દાદા=હાન ઋયું–ગંધર્વે કર્યું–ા તમ્ Hી+મિત્રાદિ વર્ચ-માલાઓએ કહ્યું-માયામિ તમ્ મા+=માહિંતો, માથું માન-માળાઓ પાસેથી આવ્યો
માઝાખ્યઃ માત: માર્ચ-હુ=માયાકિમં=માળાઓમાં રહેલું–મારામુ સ્થિત એ જ રીતે –અાિળો વાળો, ચા–નિજા વાળા, મિ—ગાદિ વાદિ, - તો વાકદંત, –ગાળી, વાકયું વગેરે રૂપમાં સમજી લેવું.
રોષે ભક્તવત ૮૨૨કાના અપવાદ સમાપ્ત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org