________________
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
પ્રાત ખપે ॥શશા
બચત એવા કુ શબ્દને 'જપ' અર્થાતા સૂચક નામ્ પ્રત્યય થાય છે. છુરુચ ગ~:=+$f=ૌઢન:-કુલ સ’બધી વાતચીત અથવા કુલ વચ્ચેની વાતચીત. પાક અથ
૩૫૨
જ૫ અર્થ
નીવારે ળઃ પામે lllill
વીજી વગેરે શબ્દોને ‘તેને પાક' અમાં છુળ પ્રત્યય થાય છે. વૉઝુનાં વા=પીજી+દળ=વીgન્ન:-પીલુને પાક. શમીનાં પા;=રામી+6ગ=ામીઃળ:-શમી-સેમળાના પાક.
મૂલ અ
દળ : મૂછે નાદઃ ॥ગશા
રાંતિ-ક વગેરે શબ્દોને ‘તેના મૂળ’ અના સૂચક જ્ઞા પ્રત્યય થાય છે. નૅલ્ય મૂહÇ=l+ગાદેં=નંગામ-કાનનું મૂળ. શ્રદ્દળ: મૂલ્યÇ=ક્ષિ+નારૂ-મણિગાહમ્-આંખનું મૂળ
પક્ષાત્ તિઃ ॥શાશા
વક્ષ શબ્દને ‘તેના મૂળ” અનેા સૂચક તિ પ્રત્યય થાય છે. વક્ષય મૂ=૧ક્ષ+તિ=ક્ષત્તિ:-પાંખનું મૂળ, પક્ષતિ શબ્દ સ્ત્રીલિંગી છે. સહુ અથ
બના
હિમાલૢ જીઃ સહે ગાર્ની
દિન શબ્દને ‘સહન કરનારા' એવા અર્થમાં હુઁ પ્રયય થાય છે. દિનન્ય સહ: વા ફ્રિમં સહનાન:=f ્ન+g= મેર્ક:-હિમ સહન કરનારેશ
નજીવાતાર્કઃ ||||
વરુ અને વાત શબ્દોને ‘સહન કરનારા' એવા અમાં ઝૂ પ્રત્યય થાય છે. વન્ય સદ: વા વેરું સદાનઃ-Z+=lx:-બળને સહન કરનારા. વાતસ્ય સદ્દ: વા વાતું સદમાન;=વાત+=વાતૂરું:-વાયુને સહન કરનારા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
