________________
૩૮૬
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
સર્વિષો જ્ઞાનમૂ= સર્વિર્શનમૂધીની જાણકારી વરસ્યો:િ= ળધરોત્તિ:-ગણધરનું વચન.
યાજ્ઞિિમઃ ॥ ૨ | o o ૭૮ ॥
ષષ્ટથત નામના યાન આદિ શબ્દો સાથે સમાસ થાય, તે ીતત્પુરુષ સમાસ કહેવાય.
|| ૩ | ૧ ૧ ૭૭ !
બ્રાહ્મણસ્યયાત્ર:-બ્રાહ્મયાન:-બ્રાહ્મણની પૂજા કરનારા. ગુરો: પૂન=ગુરુપૂલ:ગુરુની પૂજા કરનારા.
યાજ્ઞજ વગેરે શબ્દો આ પ્રમાણે છે-યાજ્ઞ-પૂજા કરનારેા, ગૂગ, પરિવાર૬-સેવા કરનારે, વરેવેલ-પીરસનારા, સ્નાપ-નવરાવનારા, અધ્યાપન્નભણાવનારા, ગુચ્છા –ઢાંકનારા-ઓઢાડનારા. ઉન્મા–ઉન્માદ કરનાર, ૩૬ર્ત શરીરે ચેાળનારા–ઉવટન કરનારા, હોટ્ટ-હામ કરનાર, મત્યુ - ભરણપોષણ કરનાર વગેરે અનેક શબ્દ છે.
|| ૩ | ૬ | ૭૮ !!
ત્તિ-થૌ ળન || ૩ | ? | ૭૨ ||
ષષ્ઠત એવા ત્તિ અને રથ નામેાને ચૅન્જ સાથે સમાસ થાય, તે ષષ્ઠીતત્પુરુષ સમાસ કહેવાય,
વત્તીમાં ગળત્તિળ :-પાયદળને ગણનારે.
રથાનાં ગળઃ±થાઃ-થને ગણુનારા.
ધનસ્ય :-ધનને ગણનારે.--અહીં વૃત્તિ કે રથ શબ્દ નથી.
સર્વત્રાાઢ્ય:॥ રૂ।।૮૦ ॥ સર્વ+પશ્ચાત્=સર્વવશ્રામ્. સ`પશ્ચાત્ વગેરે શબ્દોને પક્ષીતપુરુષ
સમાસવાળા સમજવા.
|| ૩ | ૧ | ૭૯ !!
સર્વેાં પશ્ચાત્ સર્વ શ્રાદ્—બધાંની પછી.
સર્વેષાં વિરમ્=સન્નિરમ્–બધાંની વચ્ચે લાંબા કાળ સુધી.
તસ્ય રિટાત તનુષ્ટિાત્—તેની ઉપર
સર્વશ્રાદ્ વગેરે અનેક શબ્દો શિષ્ટ પ્રયોગોને અનુસારે સમજવાના છે.
|| ૩ | ૧ | ૨૦ ||
Jain Education International
અન શ્રીરાડડનીને || રૂ।।૮।
ષત નામ, અ પ્રત્યયવાળા નામ સાથે સમાસ પામે, તે ક્રીડાને
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org