________________
૩૪૪
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન " નાથા જે છે ૨ / ક. ૨૦ રૂ છે માપવા યોગ્ય વસ્તુની સાથે સંબંધ ધરાવનાર ની શબ્દના અંત સ્વરને હસ્વ બોલાય છે. આમ તો જો શબ્દને મૂળ અર્થ “અનાજ વગેરે મેય ભરવાનું સાધન—ગૂણ-કોથળો-થાય છે.
ગોગા રમતો ગોળો ઊપરથી નિઃ–એક ગુણ અનાજ- અહીં નોળી શબદનો અર્થ મેયરૂપ અનાજ' છે.
રાજ૧૦૩ રીતઃ રે || ૨ | જ | ૨૦૪ | (6) છેડાવાળા શબ્દો, મા છેડાવાળા શબ્દો, દીર્ધ છેડાવાળા શબ્દો અને દીવે ક છેડાવાળા શબ્દો પછી તે પ્રત્યય આવ્યે હેમ તે તે શબ્દોના અંતને સ્વર હસ્વ બોલાય છે.
હી–પવી+= –હોંશિયાર સ્ત્રી. આ-સોમir+=સમવવા–સેમરસ પીનારે. ઈ-સી+ા=ફિ–કમી ઊ– ધૂા =વધુwા–વદ્
_રા૪૧૦૪ ા ૨ | ૪૧૦ | ર્ નિશાનવાળો ૪ પ્રત્યય-પ્રત્યય—લાગેલ હોય તો નામને લાગેલા ઉપરના સૂત્રમાં જણાવેલા કી વગેરેને દીર્ધ સ્વર હસ્વ બોલાતું નથી.
રી– દુમારી+=ાસુમારી-ઘણ કુમારિકાઓ જેની પાસે છે. આ-દુકાઢT+=ાદુઠીજાઢવા:–બહુ રાક્ષસો જેની પાસે છે. છું-વસુત્રી = દુગ્રી–ઘણી લક્ષ્મી જેની પાસે છે.
– દુલ્તારપૂ+=ાદુહા -ઘણા બ્રહ્મબંધુઓ (બ્રહ્મબંધુ એટલે નિંદનીય બ્રાહ્મણ અથવા બ્રાહ્મણને ભાઈ) જેની પાસે છે. રાજપા
નવાઇSw: |૨ ક. ૦૬ છે. મા (માપ) છેડાવાળા નામ પછી ૬ નિશાનવાળો પ્રત્યય આવેલ હેય તે તે મા ને હસ્વ વિકલ્પ બેલાય છે. fપ્રચવા+જા=fgવવા , બિયરયા –ખાટલે જેને પ્રિય છે તે
ર૪૧૦૬ इच्चाऽपुंसोऽनित्क्यापूपरे ॥२।४ । १०७ ॥ જે મન્ ની પૂર્વે માત્ર 1 (+ાપ) જ આવેલે હેય પણ કઈ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
