Page Text
________________
૧૯
ધર્મ-સૂત્ર અને શ્રી વિષ્ણુ ભગવાન માટે પણ વપરાય છે. સંસ્કૃત કોશકાર અમરસિંહ, હેમચંદ્ર અને પુરુષોત્તમ પંડિત વગેરેએ 'જિન' શબ્દના એ ત્રણે અર્થો બતાવેલા છે.
૮. શરણ- આ પદ્યમાં ધર્મને “શરણ” સમાન બતાવેલ છે તેનો આશય આ છે: જે શ્રેયાર્થી શુદ્ધનિષ્ઠાથી ધર્મનું એટલે સદાચરણ, સંયમ, તપ વગેરેનું આચરણ કરે છે તેને જરામરણ વગેરેની વેદના સતાવતી નથી. શરીરધારી માત્રને જરામરણ આવવાં એ તદ્દન સ્વાભાવિક છે. શરીરનો એવો જ સ્વભાવ છે એટલે એ વેદનાઓ મોટા ભૂપ તો શું તીર્થકરોથી પણ ટાળી ટળતી નથી. ફકત ધર્મારાધન સમતાનું કારણ બને છે. એથી એ વેદનાઓ તદ્દન હળવી થઈ જાય છે એ દષ્ટિએ દુઃખમાત્રમાં ધર્મ'ને શરણ સમજવાનો છે.
. ઘડપણ- સંયમ, તપ, સદાચરણ, શ્રેયની પ્રવૃત્તિ વગેરેની સાધના વિવેક પ્રાપ્ત થતાં યુવાવસ્થાથી જ શરૂ કરી દેવી જોઈએ. એમ કરવાથી એનો સારો એવો અભ્યાસ પડી જશે અને આપણાં મન, વચન અને શરીરનાં વલણો એ તરફ વળી જશે અને યુવાવસ્થા પછીની આધેડ ઉમર આવતાં કે ઘડપણ આવતાં ય આપણું એ ધર્મમય વલણ ટકી રહેશે એટલે યુવાવસ્થાથી માંડી છેક છેલ્લી અવસ્થા સુધી બીજી કોઈ અશાંતિનો સંભવ નહિ રહે. વળી, નાનપણમાં જ આપણે જે ટેવ પાડીએ, જેવાં વલણો રાખીએ, તે જ ટેવ અને તેનાં વલણો ઠેઠ સુધી ટકે છે. માટે જ આ પદ્યમાં ઘડપણ આવતાં પહેલાં જ શ્રેયપ્રવૃત્તિ કરવાની ભલામણ કરેલી છે. પ્રેય તરફનાં વલણ ભારે જોરદાર હોય છે, એને મર્યાદામાં રાખવા માટે બળની-શકિતની-જરૂર છે. ઘડપણમાં શરીરબળ, ઈદ્રિયબળ, હાથપગની શકિત અને મનોબળ ઘણાં ઓછાં થઈ જાય છે-એટલે તે સ્થિતિમાં પ્રેય તરફનાં વલણ ઊલટાં વધારે જોરાવર બની માનવને સતાવે છે. એથી એ પ્રેય તરફનાં વલણોને મર્યાદામાં રાખવાની ટેવ ધરે ધરિ વિવેક સાથે યુવાવસ્થાથી જ પાડવી શરૂ કરી દેવી જોઈએ. ખરી વાત આ છે કે જીવનવ્યવહાર માટે જે જે પ્રવૃત્તિ કરતા હોઈએ તે તમામ પ્રવૃત્તિ શ્રેય તરફના વલણ સાથે કરવી ઘટે, એ પ્રવૃત્તિઓ કરતી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004697 |
| Book Title | Mahavira Vani |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bechardas Doshi |
| Publisher | USA Jain Institute of North America |
| Publication Year | 1997 |
| Total Pages | 272 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 8 MB |