________________
હું ચસચસ પીઉં. બે-ત્રણ વર્ષની એ શ્રવણ-ભકિતમાંથી મને ઘણું ઘણું મળ્યું. એક વાર બૌદ્ધ ચાર્વાક જૈન મીમાંસકોની કંઈક ચર્ચા નીકળતાં એમણે બ્રાહ્મણ અને જૈન જીવનદર્શન અંગે વિસ્તારથી સમજણ આપેલી. બીજો પ્રસંગ લોકમાન્ય જોડેનો. માંડલનાકારાવાસ દરમ્યાન લખીને આપેલા એમના વિખ્યાત “ગીતા રહસ્ય' ગ્રંથની ૧૯૧૫ની સાલમાં પ્રેસનકલ તૈયાર થતી હતી તે દરમ્યાન પેન્સિલથી લખાયેલી મૂળ હસ્તપ્રતમાં ઠેર ઠેર નરી યાદદાસ્ત ઉપરથી કાંઉસો મૂકીને એમણે ટાંકેલા શ્રુતિસ્મૃતિ ઉપનિષદ્ શાસ્ત્રપુરાણ કાવ્યાદિ ગ્રંથોના આધારના આંકડા મૂળ ગ્રંથોમાંથી તે તે પ્રસંગો કાઢી તપાસી સરખાવી જોવાનું કામ બીજાઓ સાથે પૂના ગાયકવાડ વાડામાં દાદાની લાઈબ્રેરીમાં બેસીને હું કરતો, એ દિવસોમાં કપિલ મુનિની એક લુપ્ત સાંખ્ય કારિકા પોતે મહેનત કરીને કેવી રીતે શોધી જીવતી કરી એનો ઇતિહાસ અમને સંભળાવીને સાંખ્યોના નિરીશ્વરવાદ અને જેનોના સ્યાદ્વાદ વિષે લાંબી સમજ દાદાએ અમને આપેલી ને તેની ખૂબીઓ તેમજ ખામીઓ બતાવેલી.
સદ્ગત મોતીચંદ કાપડિયાના કુટુંબમાં વર્ષો લગી કુટુંબના નાતે હું રહેલો. એમની જૈન સાહિત્ય તેમજ સમાજની એકનિષ્ઠ સેવા ગુજરાતી જૈન આલમમાં જાણીતી છે. ધીકતા ધંધાનાં દબાણો અને રોકાણો વચ્ચે ચંદ્રસૂર્યની નિયમિતતાથી પોતે સવારના સામાયિક પછી દોઢ કલાક શાસ્ત્રગ્રન્થોના અનુવાદ, વાર્તિક, ટિપ્પણ-ટાંચણો કરવા પાછળ આપતા. પારાવાર આદરભાવે રોજેરોજ આ હું જોતો પણ એમના જાડાપાડા ગ્રંથો વાંચવાનું તો દરકિનાર, એ બધાંના
* કોરે રહ્યું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org