________________
૧૪૬
મહાવીર વાણી (૨૩૭) છત્ત વિUT૩, વેલાવવંતદેવ સાજે झाणं च विओस्सग्गो, एसो अन्भिन्तरो तवो ॥१५॥
( RTO મ૩૦, . ૩૦) ૨૩૭. આંતરિક તપના છ પ્રકાર આમ સમજવા: ૧. પ્રાયશ્ચિત્ત', ૨. વિનય, ૩. વૈયાવૃત્ય, ૪. સ્વાધ્યાય, ૫. ધ્યાન અને ૬. વ્યુત્સર્ગ. (૨૩૮) વિઠ્ઠ ના ય વાય, તેવા તહેવ રા. सुक्कलेसा य छट्ठा य, नामाइं तु जहक्कम ।।१६।।
(ર૦ ૦ ૨૪ ૧૦ ૨) ૨૩૮. લેશ્યા એટલે ચિત્તની વૃત્તિ - આત્માનો પરિણામ - અધ્યવસાય, વેશ્યાઓ છે છે અને તેમનાં નામો અનુક્રમે આ છે : કૃષ્ણ લેશ્યા, નીલ ગ્લેશ્યા, કાપોત વેશ્યા, તેજોલેશ્યા, પવ લેશ્યા અને શુકલ લેગ્યા. (२३९) किण्हा नीला काऊ, तिन्नि वि एयाओ अहम्मलेसाओ।
एयाहि तिहि वि जीवो, दुग्गइं उववज्जई ।।१७।। ૨૩૯. કૃષ્ણ લેશ્યા, નીલ વેશ્યા અને કાપોત લેશ્યા એ શરૂ શરૂની ત્રણ લેશ્યા અધર્મ લેશ્યાઓ છે. આ ત્રણે લેણ્યાયુક્ત ચિત્તવૃત્તિમાં
વ્યકિતગત સ્વાર્થરૂપ અધર્મનો આશય પ્રધાન - મુખ્ય – હોય છે, માટે તે ત્રણેને અધર્મ લેયા કહેલી છે. જે જીવની ચિત્તવૃત્તિમાં તરતમ ભાવે એટલે જેટલે અંશે આ ત્રણ લેશ્યા પ્રમાણે વિચારધારા હોય છે, તે જીવ તેટલે તેટલે અંશે પ્રત્યક્ષમાં તો દુર્ગતિ – દુર્દશા - દુઃખમય - દશાને જ પામે છે અને ભવાંતરમાં ય તે જીવ દુર્ગતિને પામે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
