________________
૨૯
વિનય દ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૧૩ અવતરણિકા :
પૂર્વશ્લોકમાં કહ્યું કે જેની પાસેથી શ્રતની પ્રાપ્તિ થાય તેનો પણ ઉત્તમ વિનય કરવો જોઈએ. તેની પુષ્ટિ કરવા અર્થે શાસ્ત્રવચનની યુક્તિ આપે છે – શ્લોક :
पर्यायेण विहीनोऽपि शुद्धज्ञानगुणाऽधिकः ।
ज्ञानप्रदानसामर्थ्यादतो रत्नाधिकः स्मृतः ।।१३।। અન્વયાર્થ -
અત:=આથી=પૂર્વશ્લોકમાં કહ્યું એ રીતે ધર્મપાઠક સદા વિનય કરવા યોગ્ય છે આથી, પર્યાયન=પર્યાયથી વિદીનોડપિ=વિહીન પણ ચારિત્રપર્યાયથી અલ્પ પણ, શુદ્ધજ્ઞાન'sfથવા=શુદ્ધ જ્ઞાનગુણથી અધિક સાધુ જ્ઞાનપ્રવાસામ–જ્ઞાનપ્રદાનના સામર્થ્યના કારણે, રત્નાધિ મૃત=રત્નાધિક કહેવાયા છે. ૧૩ બ્લોકાર્ય :
આથી પૂર્વશ્લોકમાં કહ્યું એ રીતે ધર્મપાઠક સદા વિનય કરવા યોગ્ય છે આથી, પર્યાયથી વિહીન પણ=ચારિત્રપર્યાયથી અલ્પ પણ, શુદ્ધ જ્ઞાનગુણથી અધિક સાધુ જ્ઞાનપ્રદાનના સામર્થ્યને કારણે રત્નાધિક કહેવાયા છે. ૧૩ ટીકા - __पर्यायेणेति-अतो-धर्मपाठकस्य सदा विनयाहत्वात्, पर्यायेण चारित्रपर्यायेण, विहिनोऽपि शुद्धज्ञानगुणेनाधिको ज्ञानप्रदानसामर्थ्यमधिकृत्य रत्नाधिकः स्मृत आवश्यकादौ, स्वापेक्षितरत्नाधिक्येन तत्त्वव्यवस्थितेः, विवेचितमिदं સામાવારીવારને રૂા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org