________________
४०
કેવલિભક્તિવ્યવસ્થાપનદ્રાવિંશિકા/શ્લોક-૧૪ Pats :
इन्द्रियोद्भवताध्रौव्यं बाह्ययोः सुखदुःखयोः ।
चित्रं पुनः श्रुतं हेतुः कर्माध्यात्मिकयोस्तयोः ।।१४।। मन्वयार्थ :
बाह्ययोः सुखदुःखयोमा सुम-दु:समा इन्द्रियोद्भवताध्रौव्यं=न्द्रियोथी G६मयता, ध्रुवाj=मावश्य५j, छे. पुन: 4जी आध्यात्मिकयोस्तयो:આધ્યાત્મિક એવા તે બેમાં=આત્માને અનુભવાતા સાતા-અસાતારૂપ સુખदु:समां, चित्रं कर्म=यित्र में हेतु: हेतु श्रुतम् संपाय छे. तेथी पक्षीने વેદનીયકર્મજન્ય સુખ-દુ:ખ સ્વીકારવામાં કોઈ વિરોધ નથી, માટે કેવલીને विलमी०४० छ, मेम संबंध छ. ।।१४।। Reोsार्थ :- ,
બાહ્ય સુખ-દુ:ખમાં ઈન્દ્રિયોની ઉદ્ભવતાનું આવશ્યકપણું છે. વળી આધ્યાત્મિક એવા સુખ-દુઃખમાં ચિત્ર કર્મ હેતુ સંભળાય છે. તેથી કેવલીને વેદનીયકર્મજન્ય સુખ-દુઃખ સ્વીકારવામાં કોઈ વિરોધ નથી, માટે કેવલીને કવલભોજન છે, એમ સંબંધ છે. ૧૪. टीs :
इन्द्रियेति-इन्द्रियोद्भवताया ध्रौव्यम्=आवश्यकत्वं, बाह्ययो:-इन्द्रियार्थसम्बन्धापेक्षयोविलक्षणयोरेव सुखदुःखयोः, आध्यात्मिकयोस्तयो:-सुखदुःखयोः, पुनश्चित्रं कर्म हेतुः श्रुतं, क्वचिद् बहिरिन्द्रियव्यापाराभावेऽपि मनोमात्रव्यापारेण सदसच्चिन्ताभ्यामेव तयोरुत्पत्तेः, क्वचिच्च तस्याप्यभावे आध्यात्मिकदोषोपशमोद्रेकाभ्यामेव तदुत्पत्तेर्दर्शनाद् भगवत्यपि द्विविधवेदनीयोदयध्रौव्ये तयोः सुवचत्वादिति । वस्तुतो बाह्ययोरपि सुखदुःखयोरिष्टानिष्टार्थशरीरसम्पर्कमात्रं प्रयोजकं, न तु बहिरिन्द्रियज्ञानमपीति भगवति तृणस्पर्शादिपरीषहाभिधानं साम्प्रदायिकं सङ्गच्छत इति न किञ्चिदेतत् ।।१४।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
