Page Text
________________
પ૭
યોગવિવેકદ્વાચિંશિકા/બ્લોક-૧૭ યોગનું બાધક એવું નિરુપક્રમ ચારિત્રમોહનીય કર્મ એ અપાય છે.
આનાથી એ ફલિત થાય છે, જે યોગી ભાવથી યોગનું સેવન કરી રહ્યા છે, તેવા યોગીનો અધ્યાત્માદિ યોગ પરમાર્થથી મોક્ષફળમાં પર્યવસાન પામનારો છે. આમ છતાં કેટલાક યોગી, જેમને નિરુપક્રમ ચારિત્રમોહનીય કર્મ છે, તે કર્મ યોગમાર્ગનો કિંચિત્ કાળ સુધી બાધ કરશે. તેથી જ્યારે તે કર્મ વિપાકમાં આવશે ત્યારે તે યોગમાર્ગનો ઉત્તરોત્તર વધતો પ્રવાહ અટકી જશે. તેથી તે યોગીના યોગનો પ્રવાહ સાનુબંધ નથી, પરંતુ નિરનુબંધ છે.
અને જે યોગી અધ્યાત્માદિ યોગનું સેવન કરી રહ્યા છે અને તેઓને યોગનું બાધક એવું નિરુપક્રમ ચારિત્રમોહનીય કર્મ નથી, તેઓ ઉત્તર ઉત્તરના યોગને સેવીને યોગમાર્ગથી પાન પામ્યા વગર મોક્ષરૂપ ફળને અવશ્ય પામશે. તેથી તેઓનો અધ્યાત્માદિ યોગ સાનુબંધ છે.
અહીં નિરુપક્રમ કર્મ શું છે તે સ્પષ્ટ કરવા અર્થે કહે છે – વિશિષ્ટ અનુષ્ઠાનની આચરણાથી પણ જે ચારિત્રમોહનીય કર્મ નાશ ન પામે, તે નિરુપક્રમ કર્મ કહેવાય.
આનાથી એ પ્રાપ્ત થાય કે કોઈએ નિરુપક્રમ કર્મ બાંધ્યાં હોય અને તેનો નાશ કરવા માટે વિશિષ્ટ તપાદિ અનુષ્ઠાનોનું સેવન કરે અથવા કોઈ જ્ઞાની પાસેથી પોતાના પાતના કર્મો છે તેમ જાણ્યું હોય તેથી પાતની સામગ્રીથી દૂર રહેવા માટે જે કાંઈ ઉપાય સેવે એ રૂપ વિશિષ્ટ અનુષ્ઠાનનું સેવન કરે, તેનાથી પણ તે કર્મ નાશ ન પામે, તો તે કર્મ વિશિષ્ટ અનુષ્ઠાનથી અનુચ્છેદ્ય છે, માટે નિરુપક્રમ કર્મ છે.
અથવા તો અનાશ્ય સ્વવિપાકના સામર્થ્યવાળું કર્મ નિરુપક્રમ કર્મ છે. કોઈ પણ સામગ્રીને પામીને નાશ ન પામી શકે એવા સ્વવિપાકનું સામર્થ્યઃકર્મના પોતાના વિપાકનું સામર્થ્ય છે જેમાં, તે અનાશ્ય સ્વવિપાકના સામર્થ્યવાળું નિરુપક્રમ કર્મ છે.
આનાથી એ પ્રાપ્ત થાય કે જે યોગીનું ચારિત્રમોહનીય કર્મ કોઈ અનુષ્ઠાનના સેવનથી નાશ ન પામે, પરંતુ પોતાના વિપાકને અવશ્ય બતાવે, તે યોગી અધ્યાત્માદિ યોગને પ્રાપ્ત કર્યા પછી પણ તે નિરુપક્રમ કર્મને કારણે પાત પામે છે. માટે તેઓનો અધ્યાત્માદિ યોગ સાનુબંધ નથી. II૧ળા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004679 |
| Book Title | Yoga Viveka Dvantrinshika |
| Original Sutra Author | Yashovijay Upadhyay |
| Author | Pravinchandra K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Yoga |
| File Size | 5 MB |