Page Text
________________
પર
સાધુસામઔદ્રાસિંશિકા/બ્લોક-૧૦ રૂમ્ થી ભાવનીયમ્ | સુધીની ટીકાનો ભાવાર્થ -
શ્લોકના ઉત્તરાર્ધ્વમાં ગ્રંથકારશ્રીએ સ્થાપન કર્યું કે સંવિગ્નપાક્ષિક સાધુ ક્રિયામાં બાળ હોવાને કારણે તેમની ભિક્ષામાં સદાઅનારંભિતા નથી, તેની જેમ અગિયારમી પ્રતિમધારી શ્રાવકની ભિક્ષામાં પણ સદાઅનારંભિતા નથી; કેમ કે અગિયારમી પ્રતિમાધારી શ્રાવક અગિયારમી પ્રતિમા ગ્રહણ કરીને સાધુની જેમ નવકલ્પી વિહાર કરે છે, સાધુની જેમ ભિક્ષા ગ્રહણ કરે છે અને સર્વ ઉદ્યમથી સમભાવની વૃદ્ધિમાં યત્ન કરે છે, છતાં અગિયાર મહિનાની કાલમર્યાદા રાખીને ઉદ્યમ કરે છે, તેથી તેમની ભિક્ષા અનારંભિતાનો હેતુ હોવા છતાં તેમની ભિક્ષામાં સદાઅનારંભિતા નથી.
આ પ્રકારના ઉપરોક્ત કથનમાં પ્રશ્ન થાય કે ગ્રંથકારશ્રીએ (૧) સર્વસંપન્કરી (૨) પૌરુષષ્મી અને (૩) વૃત્તિ એમ ત્રણ પ્રકારની ભિક્ષા કહી છે. તે ત્રણમાંથી સંવિગ્નપાક્ષિકને અને અગિયારમી પ્રતિમાધારી શ્રાવકને કઈ ભિક્ષા સંગત થઈ શકે ? તે સ્પષ્ટ કરવા અર્થે ગ્રંથકારશ્રી કહે છે --
સંવિગ્નપાક્ષિક અને પ્રતિમાપારી શ્રાવકની ભિક્ષા સર્વસંપત્થરીકલ્પનું વિધાન :
સંવિગ્નપાક્ષિકની અને અગિયારમી પ્રતિમાધારી શ્રાવકની ભિક્ષા સર્વસંપન્કરી કલ્પ કહેવાથી જ વિસ્તાર છે. એ સિવાય બીજો વિકલ્પ નથી. કેમ બીજો વિકલ્પ નથી ? તેમાં ગ્રંથકારશ્રી યુક્તિ બતાવે છે --
સંવિગ્નપાક્ષિકની અને અગિયારમી પ્રતિમાધારી શ્રાવકની ભિક્ષાને પૌરુષબી ભિક્ષા કહી શકાય નહિ; કેમ કે સંવિગ્નપાક્ષિક પણ દીક્ષા ગ્રહણ કરીને સંયમની શક્તિનો સંચય કરે છે, પરંતુ સત્પુરુષાર્થનો નાશ કરે તેવી ભિક્ષાની વૃત્તિ કરતા નથી. વળી અગિયારમી પ્રતિમાધારી શ્રાવક પણ સર્વવિરતિની શક્તિના સંચય અર્થે ભિક્ષાવૃત્તિ કરે છે, અને તે ભિક્ષાવૃત્તિ ભગવાનના વચનાનુસાર છે, પરંતુ ભગવાનના વચનથી નિરપેક્ષ નથી. તેથી તેમની ભિક્ષા સત્ પુરુષાર્થનો નાશ કરનાર નથી, માટે તેમની ભિક્ષાને પૌરુષની કહેવાય નહિ. વળી તેમની ભિક્ષા દીન-અનાથ જીવોની જેમ વૃત્તિભિક્ષા પણ નથી; કેમ કે પોતે જીવનનિર્વાહ કરી શકે તેમ નથી માટે ભિક્ષાવૃત્તિ કરે છે, તેવું નથી, પરંતુ ભગવાનના વચનાનુસાર યોગમાર્ગની આરાધના કરવી છે માટે ભિક્ષાવૃત્તિ કરે છે; અને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004666 |
| Book Title | Sadhusamagraya Dvantrinshika |
| Original Sutra Author | Yashovijay Upadhyay |
| Author | Pravinchandra K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 154 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Discourse, & Yoga |
| File Size | 6 MB |