________________
૮૨
સાધુસામગ્ગદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૧૭ અકથ્ય છે. આનાથી પોતાના કુટુંબ માટે અને સાધુ માટે પ્રારંભ કર્યો હોય અને પોતાના કુટુંબને અને સાધુને સામે રાખીને પૂર્ણાહુતિ થઈ હોય તો તે પિંડ સાધુને કહ્યું નહિ. (૨) સ્વકુટુંબાદિ અર્થે કૃતિ અને સાધુ અર્થે નિષ્ઠા :
સ્વકુટુંબાદિ અર્થે પાકનો આરંભ હોય અને સાધુ અર્થે નિષ્ઠા હોય તો તે પિંડ પણ સાધુને કહ્યું નહિ અર્થાત્ પોતાના કુટુંબ માટે અને પોતાને ત્યાં મહેમાન આવવાના હોય તે માટે પાકક્રિયાનો પ્રારંભ કર્યો હોય, અને કોઈક રીતે મહેમાનનું આગમન મુલતવી રહ્યું હોય ત્યારે તે ગૃહસ્થ વિચારે કે જે રસોઈ થશે તેમાંથી સાધુનો લાભ મળશે, તો તે પિંડ અન્યાર્થકૃતિવાળો અને સાધુ અર્થે નિષ્ઠાવાળો છે, તેથી તે પિંડ સાધુને કહ્યું નહિ. (૩) સાધુ અર્થે કૃતિ અને સ્વકુટુંબાદિ અર્થે નિષ્ઠા:કોઈ ગૃહસ્થ પોતાના માટે અને સાધુ માટે પાકક્રિયાનો આરંભ કરે, અને સાધુ આવવાના નથી તેવા સમાચાર મળવાથી પોતાના કોઈ અન્ય કુટુંબી આદિને ભોજન માટે આમંત્રણ આપીશું, તેવો સંકલ્પ કરીને, પોતાના કુટુંબી અર્થે પાકની નિષ્ઠા કરે, તો તે પિંડ સાધુ અર્થે પ્રારંભ કરાયેલો અને અન્યાર્થ નિષ્ઠાવાળો છે. તેથી અન્યાર્થ પિંડની નિષ્ઠા હોવાને કારણે કોઈ સાધુ વ્હોરવા પધારે અને જણાય કે આ પિંડની અન્યાર્થે નિષ્ઠા છે તો તે પિંડ સાધુને ગ્રહણ કરવો દુષ્ટ નથી. (૪) સ્વકુટુંબાદિ અર્થે કૃતિ અને સ્વકુટુંબાદિ અર્થે નિષ્ઠા:
સાધુથી અન્ય એવા સ્વજનાદિ અર્થે પાકની ક્રિયાનો પ્રારંભ કર્યો હોય અને સ્વજનાદિ અર્થે જ પાકની ક્રિયાની નિષ્ઠા થઈ હોય તો નિષ્પન્ન થયેલ તે પિંડ સાધુને નિર્દોષ હોવાથી ગ્રહણ કરવો દુષ્ટ નથી.
વળી પૂર્વપક્ષીએ શ્લોક-૧૪માં કહેલ કે દાનકાળ પૂર્વે દયત્વબુદ્ધિ કર્યા વગર આપવું અશક્ય છે, તેથી અસંકલ્પિત પિંડની પ્રાપ્તિ શક્ય નથી. તેનું નિરાકરણ કરવા અર્થે તર્ક કરે છે –
જો સાધુ માટે પૃથિવ્યાદિ આરંભનો અપ્રયોજક એવો શુભ સંકલ્પ પણ ગૃહસ્થને દુષ્ટ હોય તો સાધુવંદનાદિ યોગ પણ દુષ્ટ થાય.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
