Page Text
________________
૮૮
જિનભક્તિદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૧૯ પ્રાપ્ત કરેલ તે પ્રતિમા કારણ છે; કેમ કે “આ પ્રતિમા પ્રતિષ્ઠાવિધિ દ્વારા અપૂર્વતાને પામેલી છે' તેવી બુદ્ધિ થવાથી પ્રતિમામાં રહેલ પરમાત્માના આલંબનવાળો ઉપચરિતસ્વભાવ પૂજા કરનારને જણાય છે. તેથી પ્રતિમા પ્રત્યે પૂજ્યતાની બુદ્ધિ થાય છે, અને તે પૂજ્યતાને કારણે ભગવાનના ગુણોમાં તન્મયતા જેટલી અધિક, તેને અનુરૂપ પૂજા કરનારને નિર્જરા ફળની અધિક પ્રાપ્તિ થાય છે; કેમ કે વીતરાગના ગુણોમાં તન્મય થયેલો ઉપયોગ વીતરાગતા પ્રત્યેના પ્રતિબંધક કર્મોના નાશનું કારણ છે.
ધ્વંસવ્યાપાર દ્વારા પ્રતિમાની પૂજાના ફળ પ્રત્યે પ્રતિષ્ઠા કારણ છે, તેમ સ્વીકારીએ તો, પ્રતિમામાં પ્રતિષ્ઠાવિધિ દ્વારા પૂર્વની પ્રતિમા કરતાં આ પ્રતિમા અપૂર્વ છે તેમ સ્વીકારી શકાય નહિ.
ચિંતામણિકાર ધ્વવ્યાપાર દ્વારા પૂજા કરનારને પૂજાના ફળની પ્રાપ્તિ પ્રત્યે પ્રતિષ્ઠા કારણ છે, તેમ કહે છે, તે કથનમાં અન્ય શું દોષ આવે છે ? તે વિશ્વ' થી બતાવે છે. | ચિંતામણિકારના મત પ્રમાણે પ્રતિમામાં કોઈક અવયવોનો નાશ થાય તો પ્રતિમાત્તરની ઉત્પત્તિ થાય છે. તેથી પ્રતિષ્ઠા કર્યા પછી તે પ્રતિમાના કોઈક અવયવો ઘસાઈ જાય તો પૂર્વની તે પ્રતિમાનો નાશ થાય છે અને નવી પ્રતિમાની ઉત્પત્તિ થાય છે. તેથી ચિંતામણિકારના મત પ્રમાણે ઘસારાને પામેલી એવી તે પ્રતિમામાં પ્રતિષ્ઠાના ધ્વંસની અપ્રાપ્તિ છે; કેમ કે જે પ્રતિમામાં પ્રતિષ્ઠા કરાયેલી હતી તે પ્રતિમા નાશ પામી, અને ઘસારાને કારણે ઉત્પન્ન થયેલી આ નવી પ્રતિમા પ્રતિષ્ઠા કરાયેલી નથી. માટે તે પ્રતિમામાં પ્રતિષ્ઠાધ્વસની પ્રાપ્તિ નથી. તેથી ચિંતામણિકારના મત પ્રમાણે આ પ્રતિમામાં પૂજ્યતાની અપ્રાપ્તિ છે. વસ્તુતઃ કંઈક અવયવો ઘસાયા છે, એવી પણ પ્રતિમા લોકોમાં પૂજાય છે, અને ચિંતામણિકારનો મત સ્વીકારીએ તો તેના મત પ્રમાણે આ પ્રતિમાને અપૂજ્ય સ્વીકારવાની આપત્તિ આવે. માટે ચિંતામણિકારનો મત અવિચારિત રમણીય છે.
આ પ્રકારના દોષના નિવારણ માટે ચિંતામણિકાર કહે કે “પ્રતા ત્રીદયઃ' ઇત્યાદિ પ્રયોગમાં જેમ ધાન્ય ખંડિત થવા છતાં પણ આ ધાન્ય સંસ્કારવાળું છે, એવી બુદ્ધિ થાય છે, તેમ કોઈક અવયવોના નાશથી પ્રતિમાન્તરરૂપે બનેલી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004665 |
| Book Title | Jinbhakti Dvantrinshika |
| Original Sutra Author | Yashovijay Upadhyay |
| Author | Pravinchandra K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 170 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Worship, & Philosophy |
| File Size | 7 MB |