________________
बाबद सहसार देवोनो मनुष्यम उपपात
मानत देवोनो मनुष्यर्मा उपपात.
परिमाणादि.
कल्पातीत देवोनो
मनुष्यमां उपपात.
मैवेयक देवोनो मनुष्यम उपपात.
Jain Education International
१८८
श्रीरायचन्द्र - जिनागमसंग्रहे
शतक २४. - उद्देशक २१.
1
तिन्नि वा, उक्कोसेणं संखेज्जा उववजंति, सेसं तं चेव । एवं जाव - 'ईसाणदेवो'त्ति । एयाणि चेव णाणताणि । सर्णकुमारादीया जाव - 'सहस्सारो' त्ति जहेव पंचिदियतिरिक्खजोणिउद्देसए । नवरं परिमाणं जहनेणं एक्को वा दो वा तिनि वा, उक्कोसेणं संखेज्जा उववजंति । उबवाओ जहन्नेणं वासपुहत्तट्ठितिएसु, उक्कोसेणं पुचकोडीभाउपसु उववज्जंति, सेसं तं चैव । संवेह वासपुहुत्तं पुचकोडीसु करेजा । सणकुमारे ठिती चउगुणिया अट्ठावीसं सागरोवमा भवंति, माहिंदे ताणि चैव सातिरेगाणि, बम्हलोए चत्तालीस, लंतर छप्पन्नं, महासुके अट्ठसट्ठि, सहस्सारे बावन्तरि सागरोवमाई। एसा उक्कोसा ठिती भणिया । जहनट्टतिपि च गुणेजा ९ ।
१०. [प्र०] आणयदेवे णं भंते ! जे भविष मणुस्सेसु उववजित्तप से णं भंते ! केवति० १ [30] गोयमा ! जहनेणं वासपुत्तट्ठितिपसु, उक्कोसेणं पुछकोडीठितीपसु० ।
११. [प्र० ] ते णं भंते 10 [30] एवं जहेब सहस्सारदेवाणं वत्तवया । नवरं ओगाहणा-ठिति- अणुबंधे य जाणेज्जा, सेसं तं चैव । भवादेसेणं जहन्नेणं दो भवग्गहणाई, उक्कोसेणं छ भवग्गहणाई । कालादेसेणं जहन्त्रेणं अट्ठारस सागरोवमाई वासपुहुत्तमम्भहियाई, उक्कोसेणं सत्तावन्नं सागरोवमाइं तिर्हि पुचकोडीहिं अमहियाई - एवतियं कालं० । एवं णव वि गमा, नवरं ठिर्ति अणुबंधं संवेहं च जाणेज्जा, एवं जाव - अच्चुयदेवो, नवरं ठिति अणुबंधं संवेहं च जाणेज्जा । पाणयदेवस्ल ठिती तिगुणिया साई सागरोवमाई, आरणगस्स तेवट्ठि सागरोवमाई, अच्चुयदेवस्स छावट्ठि सागरोवमाइं ।
१२. [प्र० ] जइ कप्पातीतवेमाणियदेवेहिंतो उववजंति किं गेवेजकप्पातीत०, अणुत्तरोववातियकप्पातीत ० १ [अ०] गोयमा ! गेवेजकप्पातीत०, अणुत्तरोववातिय० ।
१३. [प्र०] जइ गेवेज ० किं हेट्टिम २ गेविज्जगकंप्पातीत० जाव उवरिम २ गेवेज ० १ [अ०] गोयमा ! हेट्ठिम २ गेवेज ०, जाव-उवरिम २० ।
१४. [प्र०] गेवेजदेवे णं भंते ! जे भविए मणुस्सेसु उववजित्तप से णं भंते ! केवतिकाल ? [४०] गोयमा ! जहनेणं
प्रमाणे विशेषता पण जाणवी. जेम पंचेन्द्रियतियैचयोनिकउदेशकमां कह्युं छे तेम सनत्कुमारथी मांडी यावत् सहस्रारसुधीना देवो संबंधे कहेतुं. पण विशेष ए के परिमाण जघन्य एक, बे के त्रण अने उत्कृष्ट संख्याता उत्पन्न थाय छे. तेओ जघन्य वर्षपृथक्त्व स्थितिवाळा अने उत्कृष्ट पूर्वकोटीनी स्थितिवाळा मनुष्यमां उत्पन्न थाय छे. बाकी बधुं पूर्वे कह्या प्रमाणे कहेवुं. संवेध जघन्य वर्षपृथक्त्व अने उत्कृष्ट पूर्वकोटी वडे करवो. सनत्कुमारमां पोताना आयुषनी स्थितिथी चारगुणी करतां अठ्यावीश सागरोपम थाय छे. माहेन्द्रमां कांइक अधिक अव्यावीश सागरोपम, ब्रह्मलोकमां चालीश, लांतकमां छप्पन्न, महाशुक्रमां अडसठ अने सहस्रारमां बहोंतेर सागरोपम थाय छे. ए प्रमाणे उत्कृष्ट स्थिति कहेवी. अने जघन्य स्थितिने पण चारगणी करवी. [एम कायसंवेध कहेवो. ] (९.)
१०. [प्र०] हे भगवन् ! जे आनतदेव, मनुष्योमां उत्पन्न थवाने योग्य छे ते केटला काळनी स्थितिवाळा मनुष्योमां उत्पन्न थाय [उ०] हे गौतम ! जघन्य वर्षपृथक्त्वनी अने उत्कृष्ट पूर्वकोटीनी स्थितिवाळा मनुष्यमां उत्पन्न थाय.
पूर्वे कह्या प्रमाणे जाणवुं. अने उत्कृष्ट त्रण पूर्वकोटी
११. [प्र०] हे भगवन् ! ते ( मनुष्यो) एक समये केटला उत्पन्न थाय - इत्यादि जेम सहस्रार देवनी वक्तव्यता कही छे तेम कवी. पण अवगाहना, स्थिति अने अनुबंधनी विशेषता जाणवी. बाकी बधुं भवादेशथी जघन्य बे भव अने उत्कृष्ट छ भव तथा काळादेशथी जघन्य वर्षपृथक्त्व अधिक अढार सागरोपम, अधिक सत्तावन सागरोपमएटलो काळ यावत्- गमनागमन करे. ए प्रमाणे नवे गमकोमां जाणवुं. परन्तु विशेष ए के स्थिति, अनुबंध अने संवेध भेदपूर्वक जाणवो. ९ प्रमाणे यावत्-अच्युत देव सुधी समजवुं. विशेष ए के स्थिति, अनुबंध अने संवेध भिन्न भिन्न जाणवा. प्राणत देवनी स्थिति त्रणगुणी करतां साठ सागरोपम, आरणनी त्रेसठ सागरोपम, अने अच्युतदेवनी छासठ सागरोपम स्थिति थाय छे.
१२. [प्र० ] हे भगवन् ! जो ते ( मनुष्यो ) कल्पातीत वैमानिक देवोथी आवी उत्पन्न थाय तो शुं ग्रैवेयक कल्पातीत वैमानिक देवोथी आवी उत्पन्न थाय के अनुत्तरौपपातिक कल्पातीत देवोथी आवी उत्पन्न थाय ? [उ०] हे गौतम ! तेओ ग्रैवेयक अने अनुत्तरौपपातिक बन्ने प्रकारना कल्पातीत देवोथी आवी उत्पन्न थाय.
१३. [प्र०] जो ( मनुष्यो ) ग्रैवेयककल्पातीत देवोथी आवी उत्पन्न थाय तो शुं सौथी नीचेना के सौथी उपरना ग्रैवेयककल्पातीत देवोथी आवी उत्पन्न थाय ? [ उ० ] हे गौतम! तेओ साथी नीचेना यावत् - सौथी उपरना ग्रैवेयककल्पातीत देवोथी पण
उत्पन्न थाय.
१४. [प्र०] हे भगवन् ! ग्रैवेयक देव, जे मनुष्यमां उत्पन्न थवाने योग्य छे ते केटला काळनी स्थितिवाळा मनुष्यमां उत्पन्न थाय ?
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org